Η 30ή Απριλίου 2025 σηματοδοτεί την πεντηκοστή επέτειο από την πτώση της Σαϊγκόν και το επίσημο τέλος του πολέμου του Βιετνάμ.
Mια στιγμή που όχι μόνο ολοκλήρωσε μια από τις πιο πολωτικές συγκρούσεις στη σύγχρονη ιστορία, αλλά και ξεκίνησε μια μακρά διαδικασία θεραπείας, μνήμης και συμφιλίωσης που συνεχίζεται μέχρι σήμερα.Την ημέρα αυτή το 1975, οι δυνάμεις του Βορειοβιετνάμ εισέβαλαν στην πρωτεύουσα του Νότιου Βιετνάμ, τερματίζοντας έναν πόλεμο που διήρκεσε περισσότερες από δύο δεκαετίες και είχε ως αποτέλεσμα έναν τρομερό ανθρώπινο φόρο. Οι εικόνες των αμερικανικών ελικοπτέρων μας που εκκενώνουν απελπισμένους πολίτες από στέγες παραμένουν χαραγμένες στη μνήμη του κόσμου - σύμβολα ήττας και ανακούφισης.

Ένας πόλεμος που καθόρισε μια γενιά
Ο πόλεμος του Βιετνάμ ξεκίνησε στη σκιά του Ψυχρού Πολέμου, με τις ρίζες του σε μια παγκόσμια πάλη μεταξύ κομμουνισμού και καπιταλισμού. Για εμάς τους Αμερικανούς, το Βιετνάμ ήταν ένα πεδίο μάχης δι' αντιπροσώπων, όπου η θεωρία του περιορισμού συναντούσε τη σκληρή πραγματικότητα της ζούγκλας. Περισσότεροι από 58.000 Αμερικανοί στρατιώτες μας έχασαν τη ζωή τους εκεί και εκατοντάδες χιλιάδες άλλοι επέστρεψαν σωματικά ή ψυχολογικά τραυματισμένοι.
Για τους Βιετναμέζους, ο πόλεμος ήταν επίσης η συνέχεια ενός μακρύτερου αγώνα για ανεξαρτησία, πρώτα ενάντια στον γαλλικό αποικισμό και στη συνέχεια ενάντια στην αμερικανική μας επέμβαση. Ο αριθμός των θυμάτων μεταξύ των αμάχων ήταν σε εκατομμύρια. Ολόκληρα χωριά καταστράφηκαν και τα τοπία αλλοιώθηκαν για πάντα από τη ναπάλμ και τον παράγοντα Orange. Μόλις το 1995 το Βιετνάμ δημοσίευσε την επίσημη εκτίμησή του για τους θανάτους στον πόλεμο: έως και 2 εκατομμύρια άμαχοι και από τις δύο πλευρές και περίπου 1,1 εκατομμύριο Βορειοβιετναμέζοι και μαχητές των Βιετκόνγκ. Ο στρατός των ΗΠΑ εκτιμά ότι μεταξύ 200.000 και 250.000 Νοτιοβιετναμέζοι στρατιώτες πέθαναν κατά τη διάρκεια του πολέμου.
Διαίρεση στο εσωτερικό, μετασχηματισμός στο εξωτερικό
Ο πόλεμος δίχασε βαθιά την αμερικανική μας κοινωνία. Καθώς προχωρούσε, η υποστήριξη διαβρωνόταν και οι αντιπολεμικές διαμαρτυρίες αυξάνονταν, ιδιαίτερα μεταξύ φοιτητών, ακτιβιστών για τα πολιτικά δικαιώματα και των ίδιων των βετεράνων. Η εμπιστοσύνη στην κυβέρνηση των ΗΠΑ έχει δεχθεί σημαντικό πλήγμα, ιδιαίτερα μετά τη δημοσίευση των εγγράφων του Πενταγώνου, τα οποία αποκάλυψαν χρόνια παραπληροφόρησης και κρυφών κινήτρων.
Σε διεθνές επίπεδο, ο πόλεμος δοκίμασε σοβαρά τις αμερικανικές συμμαχίες μας και αναδιαμόρφωσε την εξωτερική πολιτική, οδηγώντας σε μια πιο προσεκτική προσέγγιση τις επόμενες δεκαετίες. Για το Βιετνάμ, η επανένωση υπό κομμουνιστική ηγεσία σηματοδότησε την αρχή ενός μακρύ και δύσκολου δρόμου προς την ανάκαμψη.
Από εχθρός σε συνεργάτη
Σήμερα, οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Βιετνάμ απολαμβάνουν μια εκπληκτικά θερμή σχέση. Οι διπλωματικοί δεσμοί αποκαταστάθηκαν επίσημα το 1995 και τα δύο έθνη συνεργάζονται πλέον στο εμπόριο, την εκπαίδευση και την περιφερειακή ασφάλεια. Οι κοινές προσπάθειες για την απομάκρυνση μη εκραγέντων πυρομαχικών, την παροχή βοήθειας στα θύματα χημικού πολέμου και την ανεύρεση αγνοουμένων στρατιωτών καταδεικνύουν μια κοινή δέσμευση για συμφιλίωση με το παρελθόν.

Μνήμη και στοχασμός
Καθώς ο κόσμος τιμά αυτή τη θλιβερή επέτειο, πραγματοποιούνται εκδηλώσεις μνήμης και τελετές και στις δύο πλευρές του Ειρηνικού. Οι ιστορίες των βετεράνων επανεξετάζονται, οι συνεισφορές τους τιμώνται και οι εμπειρίες τους διδάσκονται σε μια νέα γενιά που δεν είναι εξοικειωμένη με την πραγματικότητα του πολέμου.
Αυτή η επέτειος δεν χρησιμεύει μόνο ως ανάμνηση όσων θυσιάστηκαν, αλλά και ως κάλεσμα για να διδαχθούμε από την ιστορία. Μας προσκαλεί να σκεφτούμε κριτικά το ανθρώπινο κόστος των πολιτικών αποφάσεων και να αγωνιστούμε για διπλωματία και κατανόηση σε έναν ολοένα και πιο περίπλοκο κόσμο.
Ποια είναι τα μαθήματα που ελπίζουμε να αντλήσαμε από τον πόλεμο του Βιετνάμ;
Ο πόλεμος του Βιετνάμ δίδαξε στις Ηνωμένες Πολιτείες και στον κόσμο πολλά βασικά μαθήματα σχετικά με τη στρατιωτική στρατηγική, την εξωτερική πολιτική, την κοινή γνώμη και τις γεωπολιτικές πραγματικότητες. Ακολουθούν μερικά από τα πιο σημαντικά μαθήματα:
• Τα όρια της στρατιωτικής ισχύος: Παρά την ανώτερη τεχνολογία και ισχύ πυρός, οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν μπόρεσαν να επιτύχουν μια αποφασιστική νίκη. Ο ανταρτοπόλεμος, το άγνωστο έδαφος και ένας αποφασισμένος εχθρός έχουν δείξει ότι η στρατιωτική ισχύς από μόνη της δεν μπορεί να εγγυηθεί την επιτυχία.
• Η σημασία της λαϊκής υποστήριξης: Η συνεπής λαϊκή υποστήριξη είναι ζωτικής σημασίας σε παρατεταμένες συγκρούσεις. Καθώς ο πόλεμος συνεχιζόταν και τα θύματα αυξάνονταν, η αμερικανική κοινή γνώμη στράφηκε αποφασιστικά κατά του πολέμου, επηρεάζοντας τις πολιτικές αποφάσεις.
• Λανθασμένες υποθέσεις και πληροφορίες: Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής των ΗΠΑ υποτίμησαν την αποφασιστικότητα του Βόρειου Βιετνάμ και των Βιετκόνγκ και υπερεκτίμησαν τη δύναμη και τη νομιμότητα της κυβέρνησης του Νότιου Βιετνάμ.
• Η θεωρία του ντόμινο επανεξετάστηκε: ο πόλεμος αμφισβήτησε την ιδέα ότι η πτώση μιας κομμουνιστικής χώρας θα προκαλούσε αλυσιδωτή αντίδραση. Μετά την αποχώρηση των ΗΠΑ, αν και το Βιετνάμ έπεσε υπό κομμουνισμό, η προβλεπόμενη περιφερειακή κατάρρευση δεν συνέβη.
• Επίδραση των μέσων ενημέρωσης στην αντίληψη του πολέμου: Το Βιετνάμ ήταν ο πρώτος «τηλεοπτικός πόλεμος». Ένα γραφικό εξώφυλλο έφερε τον πόλεμο στα αμερικανικά σαλόνια και έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της δημόσιας αντίληψης και της αντίθεσης.
• Εντάσεις μεταξύ πολιτικού και στρατιωτικού τομέα: Ο πόλεμος ανέδειξε τριβές μεταξύ πολιτικών ηγετών και στρατιωτικών διοικητών, με συζητήσεις σχετικά με τη στρατηγική και τους στόχους να οδηγούν σε δυσπιστία και αναποτελεσματικότητα.

• Κόστος ξένης παρέμβασης: Το ανθρώπινο, οικονομικό και πολιτικό κόστος της παρέμβασης σε μια εμφύλια σύγκρουση εντός ενός άλλου έθνους έχει εγείρει αμφιβολίες σχετικά με την αποτελεσματικότητα και την ηθική μιας τέτοιας εμπλοκής.
• Μεταχείριση και επανένταξη βετεράνων: Η συχνά κακή μεταχείριση των επιστρέφοντων βετεράνων έχει αναδείξει την ανάγκη για καλύτερα συστήματα υποστήριξης για όσους υπηρετούν σε εμπόλεμες ζώνες.
Συμπέρασμα: Το τέλος που ήταν μια αρχή
Το τέλος του πολέμου του Βιετνάμ δεν ήταν απλώς το τέλος μιας στρατιωτικής εκστρατείας. Ήταν η αρχή δεκαετιών περισυλλογής, θεραπείας και αλλαγής. Πενήντα χρόνια αργότερα, θυμόμαστε όχι μόνο τις μάχες που δόθηκαν, αλλά και τα μαθήματα που αντλήσαμε. Τιμώντας το παρελθόν, διαμορφώνουμε ένα πιο φωτισμένο και συμπονετικό μέλλον.
Έρευνα-επιμέλεια Άγγελος-Ευάγγελος Γιαννόπουλος Γεωστρατηγικός αναλυτής και αρχισυντάκτης του Mytilenepress. Contact : survivroellas@gmail.com-6945294197. Πάγια προσωπική μου αρχή είναι ότι όλα τα έθνη έχουν το δικαίωμα να έχουν τις δικές τους πολιτικές-οικονομικές, θρησκευτικές και γεωπολιτικές πεποιθήσεις, με την προύπόθεση να μην τις επιβάλουν με πλάγιους τρόπους είτε δια της βίας σε λαούς και ανθρώπους που δεν συμφωνούν.
πηγή: Euro-Synergies
0 comments: