Οι Ηνωμένες Πολιτείες χρησιμοποίησαν το SWIFT ως όπλο για να τιμωρήσουν τους εχθρούς τους .
Έρευνα-επιμέλεια Άγγελος-Ευάγγελος Γιαννόπουλος Γεωστρατηγικός αναλυτής και αρχισυντάκτης του Mytilenepress. Contact : survivroellas@gmail.com-6945294197. Πάγια προσωπική μου αρχή είναι ότι όλα τα έθνη έχουν το δικαίωμα να έχουν τις δικές τους πολιτικές-οικονομικές, θρησκευτικές και γεωπολιτικές πεποιθήσεις, με την προύπόθεση να μην τις επιβάλουν με πλάγιους τρόπους είτε δια της βίας σε λαούς και ανθρώπους που δεν συμφωνούν.
Όμως σήμερα, σύμμαχοι και αντίπαλοι χτίζουν οδούς διαφυγής για να ξεφύγουν από το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα που κυριαρχείται από το δολάριο.
Ο οπλισμός του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος έχει γίνει ακρογωνιαίος λίθος της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής. Κεντρικής σημασίας είναι ο έλεγχος της Ουάσιγκτον επί της Εταιρείας για τις Παγκόσμιες Διατραπεζικές Χρηματοοικονομικές Τηλεπικοινωνίες (SWIFT), μιας υπηρεσίας χρηματοοικονομικών πληροφοριών που κάποτε θεωρούνταν ουδέτερη πλατφόρμα, αλλά τώρα χρησιμοποιείται ανοιχτά για την επιβολή δυτικών κυρώσεων και την απομόνωση των αντιπάλων.
Ενώ ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ απείλησε με οικονομικές κυρώσεις τις χώρες που εγκατέλειψαν το δολάριο, οι πρώτες 100 ημέρες της θητείας του σημαδεύτηκαν από τη μεγαλύτερη πτώση του νομίσματος από την εποχή του Νίξον. Αυτή η συμβολική στιγμή συνέπεσε με μια παγκόσμια μετατόπιση που ήδη βρισκόταν σε εξέλιξη: τις αυξανόμενες προσπάθειες των εθνών να μειώσουν την εξάρτησή τους από τις χρηματοπιστωτικές υποδομές που ελέγχονται από τις ΗΠΑ.
Σήμερα, ένας αυξανόμενος συνασπισμός χωρών -μερικές υπό κυρώσεις, άλλες απλώς επιφυλακτικές- στρέφεται μακριά από το δολάριο ΗΠΑ και το δίκτυο SWIFT και στρέφεται προς νέα χρηματοπιστωτικά συστήματα που υπόσχονται να λειτουργούν πέρα από την εμβέλεια της Ουάσιγκτον.
Ένα μέσο οικονομικού πολέμου
Η SWIFT δεν είναι ούτε τράπεζα ούτε πάροχος υπηρεσιών πληρωμών, αλλά μια πλατφόρμα ανταλλαγής μηνυμάτων που επιτρέπει στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα να διαβιβάζουν ασφαλείς οδηγίες συναλλαγών πέρα από τα σύνορα. Η κύρια ελκυστικότητά του έγκειται στην ταχύτητα, την κρυπτογράφηση και την σχεδόν καθολική αποδοχή και τυποποίηση. Οι τράπεζες σε διαφορετικές χώρες, που λειτουργούν σε διαφορετικές γλώσσες και νομίσματα, βασίζονται εδώ και καιρό σε αυτό το σύστημα για την ομαλή διεξαγωγή των δραστηριοτήτων τους.
Αυτή η εικόνα αμαυρώθηκε το 2006, όταν αποκαλύφθηκε ότι η SWIFT είχε διαβιβάσει κρυφά δεδομένα συναλλαγών στη CIA και στο Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ, στο πλαίσιο του Προγράμματος Παρακολούθησης της Χρηματοδότησης της Τρομοκρατίας (TFTP). Αυτή η επιτήρηση συνεχίζεται και η Υπηρεσία Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ (NSA) παρακολουθεί πλέον τα μηνύματα SWIFT.
Στη συνέχεια ήρθε το 2012, όταν τα διακομματικά «γεράκια» από την Ενωμένη Ενάντια στο Πυρηνικό Ιράν (UANI) πίεσαν την SWIFT να διακόψει τους δεσμούς της με την Τεχεράνη, κατηγορώντας την ότι παραβίασε τις κυρώσεις των ΗΠΑ και της ΕΕ. Η SWIFT συμμορφώθηκε γρήγορα. Αλλά όταν Παλαιστίνιοι ακτιβιστές απαίτησαν από το Ισραήλ να κάνει το ίδιο για εγκλήματα πολέμου, η εκστρατεία αγνοήθηκε. Με το προηγούμενο που δημιουργήθηκε, η SWIFT απέκλεισε τη Βόρεια Κορέα το 2017 και τη Ρωσία το 2022.
Το μήνυμα ήταν σαφές: Η SWIFT δεν ήταν πλέον ουδέτερη. Ήταν ένα μέσο οικονομικού πολέμου.
Μια νέα αρχιτεκτονική αναδύεται
Η εκποίηση της SWIFT μπορεί να παραλύσει μια οικονομία από τη μια μέρα στην άλλη. Οι τράπεζες είναι απομονωμένες και δεν μπορούν πλέον να στέλνουν ή να λαμβάνουν πληρωμές, ακόμη και με μη δυτικούς εταίρους. Το εμπόριο έχει παραλύσει. Αλλά αυτή η τακτική αποδεικνύεται αυτοκαταστροφική.
Αφού η Δύση απείλησε να διακόψει τη σύνδεση μετά την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014, η Ρωσία ανέπτυξε τη δική της πλατφόρμα: το Σύστημα Μεταφοράς Χρηματοοικονομικών Μηνυμάτων (SPFS), το οποίο ξεκίνησε το 2017. Σήμερα, το SPFS ενώνει 177 ξένα ιδρύματα από 25 χώρες.
Το Ιράν, το οποίο ξεκίνησε την ενσωμάτωση συστημάτων διατραπεζικής επικοινωνίας και μεταφοράς χρημάτων με τη Ρωσία το 2023, εργάζεται πάνω στη δική του υποδομή χρηματοοικονομικών μηνυμάτων, γνωστή ως Αυτοματοποιημένη Διαχείριση Νομισμάτων και Αναφορά Συναλλαγματικών Ισοτιμιών (ACUMER).
Ωστόσο, η μεγαλύτερη πρόκληση για την SWIFT δεν προέρχεται από τα κράτη που έχουν υποστεί κυρώσεις, αλλά από τις αναδυόμενες δυνάμεις που αναμένουν μελλοντική εχθρότητα από τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η Κίνα λάνσαρε το Διασυνοριακό Σύστημα Διατραπεζικών Πληρωμών (CIPS) το 2015. Ενώ συνεχίζει να χρησιμοποιεί το SWIFT για πολλές συναλλαγές, το CIPS διαθέτει το δικό του επίπεδο ανταλλαγής μηνυμάτων, επιτρέποντας την απρόσκοπτη λειτουργία του εμπορίου με τη Ρωσία και άλλους εταίρους.
Σχεδόν 4.800 τράπεζες συμμετέχουν πλέον στο CIPS, περίπου το ήμισυ του συνολικού αριθμού στο SWIFT, παρόλο που το σύστημα είναι λιγότερο από μια δεκαετία παλιό.
Αναγνωρίζοντας την ανάγκη για μια ενοποιημένη διασυνοριακή εναλλακτική λύση, το μπλοκ BRICS άρχισε να αναπτύσσει το «BRICS Pay» το 2018. Με οικονομική απόδοση που ξεπερνά πλέον εκείνη της G7, οι χώρες BRICS αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το ένα τρίτο της παγκόσμιας οικονομίας. Το BRICS Pay ξεκίνησε πιλοτικές πληρωμές το 2019 και έλαβε πλήρη κινεζική υποστήριξη τον Οκτώβριο του 2024. Το έργο βρίσκεται ακόμη σε πιλοτική φάση, αλλά η πιθανή του κλίμακα το καθιστά τον πιο σοβαρό ανταγωνιστή της SWIFT μέχρι σήμερα.
Ταχεία εγκατάλειψη του δολαρίου
Αλλά η εγκατάλειψη της SWIFT δεν περιορίζεται πλέον στους αντιπάλους της Αμερικής.
Το 2022, ο Σύνδεσμος Χωρών της Νοτιοανατολικής Ασίας (ASEAN) – ένα μπλοκ δέκα κυρίως φιλοαμερικανικών κρατών με συνολικό πληθυσμό 600 εκατομμύρια – ξεκίνησε την πρωτοβουλία Περιφερειακής Συνδεσιμότητας Πληρωμών (RPC). Χρησιμοποιεί εγχώρια συστήματα πληρωμών σε πραγματικό χρόνο, όπως το PayNow της Σιγκαπούρης και το PromptPay της Ταϊλάνδης, για να επιτρέπει άμεσες μεταφορές χωρίς SWIFT.
Προηγουμένως, οι διασυνοριακές συναλλαγές μεταξύ των χωρών του ASEAN απαιτούσαν μετατροπή από και προς το δολάριο ΗΠΑ. Για παράδειγμα, τα δολάρια Σιγκαπούρης μετατράπηκαν πρώτα σε δολάρια ΗΠΑ και στη συνέχεια σε πέσο Φιλιππίνων. Με το RPC, τέτοιες μετατροπές παρακάμπτονται, μειώνοντας το κόστος και αυξάνοντας την αποδοτικότητα.
Την ίδια χρονιά, η Αφρικανική Ένωση εγκαινίασε το Παναφρικανικό Σύστημα Πληρωμών και Διακανονισμού (PAPSS), το οποίο επίσης καταργεί την SWIFT και το ενδιάμεσο βήμα του δολαρίου.
Αυτή η σιωπηλή επανάσταση μεταξύ των εταίρων της Ουάσινγκτον σηματοδοτεί μια βαθύτερη μετατόπιση: ακόμη και οι σύμμαχοι είναι επιφυλακτικοί απέναντι στην πολιτικοποίηση του SWIFT.
Το μονοπώλιο καταρρέει
Παρά την τάση αυτή, η SWIFT δεν θα εξαφανιστεί εν μία νυκτί. Πολλά ιδρύματα το χρησιμοποιούν παράλληλα με άλλες εναλλακτικές λύσεις για να μεγιστοποιήσουν την πρόσβαση στην αγορά. Αλλά η εξάπλωση των νέων συστημάτων ανταλλαγής μηνυμάτων δίνει στις χώρες την ευκαιρία να διεκδικήσουν την οικονομική τους κυριαρχία για πρώτη φορά.
Μόλις το 2012, το Ιράν εξακολουθούσε να αναγκάζεται να καταφεύγει σε ανταλλαγές και λαθρεμπόριο χρυσού για να παρακάμψει τις κυρώσεις. Σήμερα, μπορεί να κάνει συναλλαγές με την Κίνα μέσω του CIPS και με τη Ρωσία μέσω του SPFS. Με κάθε νέα πλατφόρμα, η απαγόρευση της SWIFT χάνει την αποτελεσματικότητά της.
Συνεπώς, τα πλεονεκτήματα της SWIFT χάνουν επίσης την ισχύ τους. Ασφάλεια; Υπονομεύτηκε από την παρακολούθηση των ΗΠΑ και την κυβερνοεπίθεση στο Μπαγκλαντές το 2016, η οποία προκάλεσε ζημιές 81 εκατομμυρίων δολαρίων. Ταχύτητα; Ξεπερασμένο από συστήματα πραγματικού χρόνου όπως το RPC και το PAPSS. Καθολικότητα; Μειώνεται με εξαίρεση κάθε χώρας.
Η πραγματική δύναμη του SWIFT έγκειται στο φαινόμενο δικτύου: λειτουργεί επειδή το χρησιμοποιούν όλοι. Αλλά οποιαδήποτε πολιτική αποσύνδεση αποδυναμώνει αυτό το δίκτυο. Αντιθέτως, το CIPS της Κίνας δεν έχει ιστορικό κυρώσεων υψηλού προφίλ – ένα πιο ελκυστικό καταφύγιο για κράτη που επιδιώκουν οικονομική σταθερότητα.
Η λαβή του δολαρίου χαλαρώνει
Η πτώση της SWIFT συμβαδίζει με την αποδυνάμωση της επιρροής του αμερικανικού δολαρίου. Ως ο φύλακας της πύλης SWIFT, η Ουάσινγκτον θα μπορούσε να τιμωρήσει οποιαδήποτε χώρα εγκατέλειπε το δολάριο στις συναλλαγές της. Αλλά με εναλλακτικά συστήματα, αυτός ο μοχλός εξαφανίζεται.
Η Κίνα και η Σαουδική Αραβία διερευνούν τώρα το εμπόριο με βάση το γουάν - μια εξέλιξη που θα ήταν αδιανόητη στην εποχή της κυριαρχίας του δολαρίου.
Φυσικά, η αμερικανική κυριαρχία στον χρηματοπιστωτικό τομέα δεν θα εξαφανιστεί από τη μια μέρα στην άλλη. Αλλά η ραγδαία άνοδος των παράλληλων συστημάτων πληροφοριών δείχνει ότι οι παγκόσμιες δυνάμεις - αντίπαλοι και σύμμαχοι - αναζητούν τρόπους να ξεφύγουν από την οικονομική τροχιά της Δύσης.
πηγή: The Cradle
222%20(3)%20(3).jpg)
0 comments: