Μυτιλήνη (Mytilenepress) : Μια επίμονη απειλή για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις

Η δεύτερη θητεία του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο διαμορφώνεται ως σημείο καμπής στις διατλαντικές σχέσεις.

Η άφιξη μιας νέας διοίκησης συχνά τροφοδοτεί ελπίδες κατευνασμού, ιδιαίτερα στην εξωεδαφική εφαρμογή του αμερικανικού δικαίου. Ωστόσο, η πραγματικότητα είναι πιο αντιφατική. Πίσω από τον διπλωματικό λόγο, οι Ηνωμένες Πολιτείες συνεχίζουν την επιθετική νομική πολιτική τους, επιβάλλοντας το όραμά τους για το νόμο πέρα από τα σύνορά τους και ασκώντας πίεση στις ευρωπαϊκές εταιρείες.

Αυτή η κατάσταση εγείρει ένα θεμελιώδες ερώτημα: είναι η Ευρώπη ικανή να ανταποκριθεί και να προστατεύσει αποτελεσματικά τα οικονομικά της συμφέροντα;

Ένα νομοθετικό πλαίσιο που εξακολουθεί να είναι πολύ περιοριστικό

« Η εποχή των υποθέσεων BNP Paribas ή Alstom φαίνεται να σβήνει », παρατηρεί ο Olivier de Maison Rouge, δικηγόρος επιχειρήσεων που ειδικεύεται στην επιχειρηματική ευφυΐα και διευθυντής του Executive MBA in Strategic Management and Legal Intelligence (MSIJ) στην École de guerre économique (EGE). Ωστόσο, αυτή η εντύπωση είναι παραπλανητική. Η εξωεδαφικότητα του αμερικανικού δικαίου παραμένει ισχυρός μοχλός οικονομικής πίεσης στις ευρωπαϊκές εταιρείες, με σοβαρές στρατηγικές συνέπειες.

Ο νόμος περί διαφθοράς ξένων πρακτικών (FCPA): εργαλείο οικονομικής κυριαρχίας

Ο νόμος περί διαφθοράς ξένων πρακτικών (FCPA) που εγκρίθηκε το 1977 είχε αρχικά ως στόχο την καταπολέμηση της διαφθοράς από εταιρείες που δραστηριοποιούνται διεθνώς. Όμως, κατά τη διάρκεια των δεκαετιών, η εφαρμογή του επεκτάθηκε εκθετικά, επιτρέποντας στις αρχές των ΗΠΑ να επέμβουν σε περιπτώσεις που φαίνεται να έχουν μόνο μια αδύναμη σχέση με τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Αυτή η σύνδεση μπορεί να είναι τόσο ασήμαντη όσο μια συναλλαγή σε δολάρια ή η χρήση ενός διακομιστή με έδρα τις ΗΠΑ . Όπως επισημαίνει ο Olivier de Maison Rouge:

« Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν εξοπλιστεί με ένα νομικό οπλοστάσιο που τους επιτρέπει να επιβάλλει κυρώσεις σε ξένες εταιρείες μόλις υπάρξει ένα σημείο επαφής, όσο μικρό κι αν είναι, με την αγορά ή το χρηματοπιστωτικό τους σύστημα ».

Άλλα εργαλεία στην υπηρεσία της αμερικανικής επιρροής

Εκτός από το FCPA, άλλοι νομοθετικοί και ρυθμιστικοί μηχανισμοί επιτρέπουν στις Ηνωμένες Πολιτείες να ασκούν σημαντική πίεση σε ξένες εταιρείες:

Γραφείο Ελέγχου Ξένων Περιουσιακών Στοιχείων (OFAC) : Αυτή η υπηρεσία Οικονομικών των ΗΠΑ διαχειρίζεται τις οικονομικές κυρώσεις και μπορεί να απαγορεύσει οποιαδήποτε συναλλαγή με χώρες υπό εμπάργκο, επηρεάζοντας άμεσα ευρωπαϊκές εταιρείες.
Ο νόμος Cloud : ψηφίστηκε το 2018, υποχρεώνει τις αμερικανικές εταιρείες να παρέχουν στις αρχές δεδομένα που είναι αποθηκευμένα στο εξωτερικό, θέτοντας ένα σημαντικό πρόβλημα ψηφιακής κυριαρχίας για τους ευρωπαίους παίκτες.
Οικονομικές και εμπορικές κυρώσεις : χρησιμοποιούνται όλο και περισσότερο, στοχεύουν τόσο κράτη (όπως το Ιράν ή τη Ρωσία) όσο και εταιρείες που θεωρείται ότι παραβιάζουν την αμερικανική εξωτερική πολιτική.

Αυτοί οι μηχανισμοί δείχνουν σε ποιο βαθμό οι Ηνωμένες Πολιτείες μπόρεσαν να μετατρέψουν το δίκαιο τους σε στρατηγικό εργαλείο οικονομικής κυριαρχίας .

Μια Ευρώπη ακόμα πολύ ευάλωτη

Αντιμέτωπη με αυτή τη νομική επίθεση, η Ευρώπη προσπάθησε να αντιδράσει. Ωστόσο, οι απαντήσεις του παραμένουν δειλές και συχνά αναποτελεσματικές.

Ο κανονισμός αποκλεισμού: Ανεπαρκής προστασία

Το 2018, η Ευρωπαϊκή Ένωση ενημέρωσε τον Κανονισμό αποκλεισμού , ένα μέσο που αποσκοπεί στην προστασία των ευρωπαϊκών εταιρειών από τις εξωεδαφικές κυρώσεις των ΗΠΑ. Αυτός ο κανονισμός απαγορεύει στις εταιρείες της ΕΕ να συμμορφώνονται με ξένους νόμους που δεν αναγνωρίζονται από την Ένωση.

Ωστόσο, στην πράξη αποδεικνύεται σε μεγάλο βαθμό αναποτελεσματικό. Όπως επισημαίνει ο Olivier de Maison Rouge: « Οι εταιρείες προτιμούν να συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις της Ουάσιγκτον παρά να διακινδυνεύσουν τον αποκλεισμό τους από την αμερικανική αγορά ».

Οι μεγάλες ευρωπαϊκές εταιρείες, ειδικά αυτές με οικονομικά συμφέροντα στις Ηνωμένες Πολιτείες, προτιμούν να αποφεύγουν οποιαδήποτε σύγκρουση και να συμμορφώνονται με τις αμερικανικές απαιτήσεις, ελλείψει πραγματικής ευρωπαϊκής υποστήριξης.

Ο νόμος Sapin II: η αρχή της χειραφέτησης, αλλά με όρια

Στη Γαλλία, ο νόμος Sapin II , που εγκρίθηκε το 2016, είχε ως στόχο την ενίσχυση του εθνικού πλαισίου κατά της διαφθοράς και τον περιορισμό της παρέμβασης των αμερικανικών αρχών. Ειδικότερα, εισήγαγε τη Δικαστική Σύμβαση Δημοσίου Συμφέροντος (CJIP) , η οποία επιτρέπει στις γαλλικές εταιρείες να διαπραγματεύονται απευθείας με το εθνικό δικαστικό σύστημα σε περίπτωση υποψίας διαφθοράς.

Ωστόσο, αυτή η συσκευή παραμένει περιορισμένη στα αποτελέσματά της. Όπως εξηγεί ο Olivier de Maison Rouge:

" Αυτό είναι ένα βήμα προς τα εμπρός, αλλά εξακολουθεί να μην είναι αρκετό για να ανακόψει τη νομική πίεση που ασκούν οι Ηνωμένες Πολιτείες ".

Πράγματι, όσο γαλλικές και ευρωπαϊκές εταιρείες εξαρτώνται από την αμερικανική αγορά, θα παραμένουν ευάλωτες.

Προς την ευρωπαϊκή στρατηγική αυτονομία;

Η εξωεδαφικότητα του αμερικανικού δικαίου υπογραμμίζει ένα σημαντικό ελάττωμα στην οικονομική ανεξαρτησία της Ευρώπης. Για να αντιμετωπιστεί αυτό, εξετάζονται διάφορες οδοί.

Ανάπτυξη μιας χρηματοοικονομικής υποδομής ανεξάρτητης από το δολάριο

Μία από τις κύριες αδυναμίες της Ευρώπης είναι η εξάρτησή της από το δολάριο στις διεθνείς συναλλαγές. Για να αντιμετωπιστεί αυτό, είναι σημαντικό να προωθήσουμε:

Η χρήση του ευρώ στο διεθνές εμπόριο , ιδίως μέσω διμερών συμφωνιών με στρατηγικούς εταίρους.
Η καθιέρωση ενός εναλλακτικού συστήματος πληρωμών έναντι του SWIFT , λιγότερο ευάλωτο στην αμερικανική πίεση.

Κυρίαρχος ψηφιακός κανονισμός

Η Ευρώπη πρέπει επίσης να εξοπλιστεί με μια ισχυρή ψηφιακή στρατηγική , ιδίως για να αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις του νόμου για το Cloud . Αυτό περιλαμβάνει:

Η δημιουργία ασφαλών ευρωπαϊκών υπηρεσιών cloud , ανεξάρτητων από Αμερικανούς παίκτες.
Ενίσχυση της νομοθεσίας περί προστασίας δεδομένων , όπως ο GDPR, για τον περιορισμό της πρόσβασης των αρχών των ΗΠΑ σε ευαίσθητες πληροφορίες από ευρωπαϊκές εταιρείες.

Ένα ενιαίο και προσβλητικό ρυθμιστικό πλαίσιο

Τέλος, είναι απαραίτητο η Ευρώπη να μιλήσει με μία φωνή μπροστά στην αμερικανική πίεση. Αυτό περιλαμβάνει:

Αυξημένος συντονισμός μεταξύ των κρατών μελών σχετικά με τους κανονισμούς κατά της διαφθοράς και τις οικονομικές κυρώσεις .
Ικανότητα για αντίποινα κατά καταχρηστικών εξωεδαφικών πρακτικών από τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Μια μάχη που διαρκεί ακόμα

Συμπερασματικά, η εξωεδαφικότητα του αμερικανικού δικαίου παραμένει ένα τρομερό εργαλείο ισχύος, που επιτρέπει στις Ηνωμένες Πολιτείες να επιβάλλουν τα συμφέροντά τους πολύ πέρα από τα σύνορά τους. Αν και η Ευρώπη έχει συνειδητοποιήσει αυτήν την απειλή, οι απαντήσεις που παρέχονται παραμένουν σε μεγάλο βαθμό ανεπαρκείς για την πλήρη προστασία των επιχειρήσεών της.

Όπως καταλήγει ο Olivier de Maison Rouge: « Όσο οι ευρωπαϊκές εταιρείες εξαρτώνται από την αμερικανική αγορά, θα παραμένουν ευάλωτες. Η μάχη για οικονομική και νομική κυριαρχία μόλις ξεκίνησε .

Ως εκ τούτου, το μέλλον της Ευρώπης εξαρτάται από μια πραγματική στρατηγική, οικονομική και νομική αυτονομία, ο μόνος τρόπος για να μπορέσει να έχει βάρος απέναντι στις μεγάλες παγκόσμιες δυνάμεις.

πηγή: Le Diplomate Media

Έρευνα-επιμέλεια Άγγελος-Ευάγγελος Γιαννόπουλος Γεωστρατηγικός αναλυτής και αρχισυντάκτης του Mytilenepress. Contact : survivroellas@gmail.com-6945294197. Πάγια προσωπική μου αρχή είναι ότι όλα τα έθνη έχουν το δικαίωμα να έχουν τις δικές τους πολιτικές-οικονομικές, θρησκευτικές και γεωπολιτικές πεποιθήσεις, με την προύπόθεση να μην τις επιβάλουν με πλάγιους τρόπους είτε δια της βίας σε λαούς και ανθρώπους που δεν συμφωνούν.