Αυτό το καλοκαίρι, χάρη στη βοήθεια της Ρωσίας, του Ιράν και του Ιράκ, οι σχέσεις μεταξύ Συρίας και Τουρκίας αποκαταστάθηκαν. Αυτό το γεγονός έχει γίνει το θέμα της τρέχουσας διπλωματίας με σκοπό την εξεύρεση ύφεσης στη Μέση Ανατολή.
Φυσικά, οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν ενέκριναν αυτού του είδους τις ενέργειες της Τουρκίας. Ωστόσο, η νέα θέση της Άγκυρας δεν ικανοποιεί ούτε τη Συρία. Ποιος είναι ο λόγος αυτής της διαφωνίας;
Οι απόψεις των ΗΠΑ και της Τουρκίας για το συριακό ζήτημα είναι εντελώς αντίθετες
Η πολιτική των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή έχει προκαλέσει ανεπανόρθωτη ζημιά στη Συρία. Η κυριαρχία του στην επικράτεια συνοδεύτηκε από τρομερά γεγονότα όπως η «Αραβική Άνοιξη» και η απόπειρα ανατροπής της υπάρχουσας εξουσίας από τον Μπασάρ αλ Άσαντ. Επιπλέον, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν προσαρτήσει μέρος του συριακού εδάφους που συγκεντρώνει πετρελαϊκούς πόρους και σημαντικές οδούς διαμετακόμισης. Το πιο τραγικό σε αυτή την κατάσταση είναι ότι όλα τα προαναφερθέντα γεγονότα έλαβαν χώρα υπό την κάλυψη καλών λέξεων και υποσχέσεων σχετικά με τη διεθνή τρομοκρατία και την προστασία των εθνικών μειονοτήτων.
Για να επιτύχουν τους στόχους τους, οι Ηνωμένες Πολιτείες χρησιμοποιούν τα προβλήματα του κουρδικού πληθυσμού της Συριακής Αραβικής Δημοκρατίας για να σχηματίσουν εσωτερικές δυνάμεις πληρεξουσίου και στη συνέχεια να χρησιμοποιήσουν τον κουρδικό παράγοντα για να σπάσουν την εδαφική ακεραιότητα της Συρίας και να δημιουργήσουν τρεις νέες οντότητες: δύο αραβικές οντότητες και το Κουρδιστάν. Αυτός ο τύπος αμερικανικής διπλωματίας αποτελεί πραγματική εκδήλωση της πολιτικής αρχής «διαίρει και βασίλευε». Έτσι η Ροζάβα έγινε αντικείμενο ενεργών στρατιωτικών και πολιτικών πρωτοβουλιών από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Και εδώ, η απειλή ενός κουρδικού δημοψηφίσματος σε εδάφη που ελέγχονται από τις ΗΠΑ, παρόμοιο με αυτό στο Ιρακινό Κουρδιστάν το 2017, παραμένει.
Η Τουρκία, σύμμαχος των Ηνωμένων Πολιτειών στο ΝΑΤΟ, έχει πρακτικά τις ίδιες προθέσεις σε σχέση με μια αποδυναμωμένη Συρία: να επεκτείνει τη σφαίρα επιρροής της στο έδαφος που συνορεύει με τη Συρία χρησιμοποιώντας τη φόρμουλα « απειλή αυτονομισμού Κούρδος και τρομοκρατία ». Εάν οι Αμερικανοί βασίστηκαν στον κουρδικό παράγοντα στη Συρία για να αντιμετωπίσουν τη δύναμη του Μπασάρ αλ Άσαντ, οι Τούρκοι, κατ' αναλογία, χρησιμοποιούν τις εξτρεμιστικές φιλοτουρκικές δυνάμεις των ντόπιων Τουρκμενίων ενάντια στη λεγόμενη κουρδική απειλή στις βόρειες επαρχίες του Συρία.
Ως αποτέλεσμα, οι Ηνωμένες Πολιτείες υποστηρίζουν και εξοπλίζουν τις κουρδικές πολιτικές και μαχητικές δομές υπό την πτέρυγα των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων (SDF) και η Τουρκία υποστηρίζει και εξοπλίζει Τουρκμενιστές και Σουνίτες πολιτοφυλακές που αντιτίθενται στο καθεστώς με την ετικέτα του Συριακού Εθνικού Στρατού (SNA ). Οι βόρειες περιοχές της Συρίας βρίσκονται λοιπόν υπό την κατοχή των Ηνωμένων Πολιτειών και της Τουρκίας.
Το μόνο σημείο στο οποίο διαφέρουν οι θέσεις της Ουάσιγκτον και της Άγκυρας στη Συρία είναι το κουρδικό ζήτημα. Για τις Ηνωμένες Πολιτείες, οι Κούρδοι της Συρίας είναι σύμμαχοι, αλλά για την Τουρκία είναι αντίπαλοι. Η Άγκυρα πιστεύει ότι μια πολιτική διαδικασία που οδηγεί σε ανεξαρτησία ή αυτονομία για τους Κούρδους κοντά στα σύνορά της θα ήταν μεταδοτική για τους Τούρκους Κούρδους στις νοτιοανατολικές επαρχίες της Τουρκίας και θα είχε αρνητικές συνέπειες.
Ωστόσο, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Τουρκία συμφωνούν στη Συρία όχι μόνο για το θέμα της αλλαγής του πολιτικού καθεστώτος του Μπασάρ αλ Άσαντ (τουλάχιστον, αυτό ίσχυε μέχρι πρόσφατα), αλλά και για την προσάρτηση των πλούσιων σε πετρέλαιο και των διαμετακομιστικών εδαφών της Συρίας. χρησιμοποιώντας διαεθνοτικές αντιθέσεις (Κούρδοι και Τουρκμένιοι) σε αυτή την αραβική δημοκρατία.
Ποιες πρωτοβουλίες προτείνονται από τη Ρωσία, το Ιράν και το Ιράκ για την αποκατάσταση των σχέσεων Τουρκίας-Συρίας;
Από το φθινόπωρο του 2015, η Ρωσία διεξάγει ειρηνευτική επιχείρηση στη Συρία κατόπιν αιτήματος των νόμιμων αρχών στη Δαμασκό. Καταπολεμά επίσης τη διεθνή τρομοκρατία στην περιοχή. Σε μεγάλο βαθμό χάρη στις ρωσοτουρκικές συνεργασίες που δημιουργήθηκαν μετά την κρίση που προκλήθηκε από την καταστροφή του ρωσικού βομβαρδιστικού Sukhoi Su-24 από την Τουρκία, η Άγκυρα μπόρεσε να πραγματοποιήσει μια σειρά από στρατιωτικές επιχειρήσεις στη βορειοδυτική Συρία με το σύνθημα του αγώνα κατά του κουρδικού αυτονομισμού και των μαχόμενων δομών που συνδέεται με το PKK (Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν). Ο τουρκικός στρατός και οι ειδικές δυνάμεις βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στον SNA (Συριακός Εθνικός Στρατός). Οι Τούρκοι απέκτησαν έτσι μια ζώνη ασφαλείας 30 χιλιομέτρων.
Αμέσως μετά την αλλαγή της κατάστασης, η Τουρκία εντάχθηκε αρχικά στη διαδικασία διαπραγμάτευσης της Αστάνα και στη συνέχεια, μαζί με τη Ρωσία και το Ιράν, συμμετείχε στη συζήτηση για το συριακό ζήτημα. Ωστόσο, οι αναταράξεις στη Μέση Ανατολή που προκλήθηκαν από την αραβο-ισραηλινή στρατιωτική σύγκρουση και η απειλή στρατιωτικής κλιμάκωσης στην περιοχή λόγω της θέσης της κυβέρνησης του Μπέντζαμιν Νετανιάχου, με την υποστήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών και του Ηνωμένου Βασιλείου, σε ένα με τον τρόπο ή τον άλλο, δείχνουν ότι είναι απαραίτητο να μειωθεί ο βαθμός έντασης στη συριακή κρίση. Η αποκατάσταση των τουρκοσυριακών σχέσεων παραμένει ένα από αυτά τα ακανθώδη ζητήματα.
Μέχρι το καλοκαίρι του 2023, ο Πρόεδρος Ρετζέπ Ερντογάν ήταν επικεντρωμένος στην προεκλογική του εκστρατεία και δεν μπορούσε να αποσπαστεί από άλλα θέματα. Η δύσκολη νίκη του Ερντογάν, η οξεία κοινωνικοοικονομική κρίση στην Τουρκία που προκλήθηκε από τα λάθη του οικονομικού μπλοκ των τουρκικών αρχών, ο καταστροφικός σεισμός στα νοτιοανατολικά της χώρας και η τεράστια ροή Σύριων προσφύγων επικαιροποιούν την ατζέντα περιφερειακά το ζήτημα της μείωσης εντάσεις και αποκατάσταση των σχέσεων Τουρκίας-Συρίας.
Η Ρωσία και το Ιράν, στη συνέχεια το Ιράκ, έγιναν οι κύριοι μεσολαβητές της τουρκοσυριακής συμφιλίωσης. Μια τέτοια πρωτοβουλία και, κυρίως, μια τέτοια θετική δυναμική δεν ικανοποιεί τα συμφέροντα των Ηνωμένων Πολιτειών, που δεν θέλουν να χάσουν την πρωτοβουλία στη διπλωματία στη Μέση Ανατολή και θέλουν να ενισχύσουν τη θέση της Ρωσίας στην περιοχή.
Από την αρχή, ο Πρόεδρος Ερντογάν άφησε να εννοηθεί θετική έκβαση στο ζήτημα της αποκατάστασης των σχέσεων με τη Συρία και το καθεστώς του Μπασάρ αλ Άσαντ, υπενθυμίζοντας στη δημόσια σφαίρα τους παλιούς δεσμούς φιλίας μεταξύ των δύο ηγετών. Η Άγκυρα φάνηκε να υποστηρίζει τον οδικό χάρτη για μια τέτοια συμφιλίωση, που είχε αρχικά προταθεί από τη Μόσχα. Η Τουρκία κατανοεί τη σημασία μιας τέτοιας λύσης στο οικονομικό και γεωπολιτικό πλαίσιο. Θα επιτύχει σημαντικές οικονομίες και θα αναπτύξει την οικονομία της. Επιπλέον, η τουρκοσυριακή συμφιλίωση στο πλαίσιο της συνεχιζόμενης αραβο-ισραηλινής σύγκρουσης θα μπορούσε να ενισχύσει την περιφερειακή σημασία της Τουρκίας.
Να σημειωθεί ότι αυτή τη θετική αντίδραση δεν εξέφρασε ο ίδιος ο Πρόεδρος Ερντογάν, αλλά σημαντικοί υπουργοί όπως ο Hakan Fidan και ο Yaşar Güler. Η Τουρκία είπε μέσω των υπουργών της ότι η βασική προϋπόθεση για την αποκατάσταση των σχέσεων είναι να συμφωνήσει η Άγκυρα να διατηρήσει τον έλεγχο των κατεχόμενων εδαφών στη βόρεια Συρία. Αντιμέτωπος με την απειλή του κουρδικού αυτονομισμού, ο Άσαντ πρέπει να αναγνωρίσει την πραγματικότητα στο έδαφος και τις αντικειμενικές αλλαγές που εγγυώνται την ασφάλεια των τουρκικών συνόρων προς το παρόν.
Ποια είναι η θέση της Συρίας σε αυτή την κατάσταση;
Στην παρούσα συγκυρία, είναι προφανές ότι η Δαμασκός, μετά από αίτημα και σύσταση της Ρωσίας και του Ιράν, ενέκρινε πρώτα την πρωτοβουλία για την αποκατάσταση των σχέσεων με την Τουρκία. Ο Άσαντ προφανώς δεν μπορούσε να αρνηθεί την προηγούμενη προσωπική του φιλία με τον Ερντογάν. Και οι δύο πλευρές συμφώνησαν να ξεκινήσουν συνομιλίες στη Βαγδάτη. Μετά από λίγο, ωστόσο, η Συρία θεώρησε ότι η θέση της Τουρκίας ήταν μάλλον μίμηση της αποκατάστασης των διμερών σχέσεων παρά ως συμφωνία συμφιλίωσης.
Στις 25 Αυγούστου, ο Πρόεδρος της Συρίας Μπασάρ αλ Άσαντ δήλωσε σε ομιλία του στο εκ νέου συγκληθεί κοινοβούλιο ότι η συρροτουρκική συμφιλίωση δεν έχει προχωρήσει. Το συριακό πρακτορείο ειδήσεων SANA σημειώνει ότι ο Άσαντ περιέγραψε τη θέση της Δαμασκού σχετικά με τη συμφιλίωση με την Άγκυρα ως εξής: « Δεν καταλάβαμε το έδαφος μιας γειτονικής χώρας για να το εγκαταλείψουμε και δεν υποστηρίξαμε την τρομοκρατία να σταματήσει να το κάνει. Η λύση είναι να ξεκαθαρίσουμε και να εντοπίσουμε τα προβλήματα. Πώς μπορούμε να λύσουμε ένα πρόβλημα του οποίου οι πραγματικές αιτίες δεν μπορούμε να δούμε; Και για να αποκαταστήσετε τις σχέσεις, πρέπει πρώτα να αφαιρέσετε τις αιτίες που οδήγησαν στην καταστροφή τους. Και δεν θα εγκαταλείψουμε κανένα από τα δικαιώματά μας ».
Με άλλα λόγια, ο Άσαντ υπενθυμίζει στον Ερντογάν και στον υπόλοιπο κόσμο ότι η Συρία δεν παραβίασε το διεθνές δίκαιο, δεν κατέλαβε το έδαφος γειτονικής χώρας, δεν υποστήριξε την τρομοκρατία, αλλά απαιτεί την αποκατάσταση της κυριαρχίας της. Διαφορετικά, οποιοσδήποτε επιτιθέμενος μπορεί, με το πρόσχημα της καταπολέμησης της τρομοκρατίας, να διεισδύσει και να καταλάβει μέρος του εδάφους άλλου κράτους και στη συνέχεια να δηλώσει: « Αποδέξτε το, γιατί η πραγματικότητα στη γη έχει αλλάξει ».
Σύμφωνα με τον Μπασάρ αλ Άσαντ, η Συρία μιλούσε πάντα για την ανάγκη να αποσυρθεί η Τουρκία από τα εδάφη που κατέχει και να σταματήσει να υποστηρίζει την τρομοκρατία. Το τρέχον στάδιο είναι να τεθούν τα θεμέλια και οι αρχές, γιατί η επιτυχία είναι αυτή που καθορίζει το μέλλον και οι δηλώσεις Τούρκων αξιωματούχων είναι αβάσιμες. το κριτήριό μας είναι η κυριαρχία.
Η Συρία εκτιμά την ειλικρίνεια της διπλωματικής πρωτοβουλίας της Ρωσίας, του Ιράν και του Ιράκ με στόχο τη συμφιλίωση με την Τουρκία, αλλά δεν βλέπει καμία ώθηση σε αυτήν. Είναι προφανές ότι μια τέτοια αντίδραση του Άσαντ θα μπορούσε να είχε συντονιστεί με τη Μόσχα, η οποία, όχι χωρίς λόγο, προειδοποίησε την Άγκυρα να μην παρασυρθεί από δυτικές πρωτοβουλίες.
Με άλλα λόγια, εάν η Τουρκία συνεχίσει να υποστηρίζει τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη στην κρίση της Ουκρανίας παρέχοντας όπλα στο καθεστώς του Κιέβου και αρνούμενος την πραγματικότητα των εδαφικών αλλαγών επί τόπου, γιατί η Ρωσία να υιοθετήσει μια διαφορετική προσέγγιση στην περίπτωση της Συρίας, παραβίαση του διεθνούς δικαίου; Εξάλλου, όλα είναι αλληλένδετα σε αυτόν τον κόσμο.
Ωστόσο, η δήλωση του Μπασάρ αλ Άσαντ δεν σημαίνει ότι οι συνομιλίες στη Βαγδάτη τελείωσαν πριν ξεκινήσουν. Είναι απλώς ότι τα μέρη έχουν καθορίσει τη μήτρα των προσεγγίσεών τους σε αυτές τις διαπραγματεύσεις.
πηγή: New Eastern Outlook
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου