Αν συνδυάσουμε την πολιτική γεωγραφία και τη γεωπολιτική, είναι εύκολο να δούμε ότι η ομάδα των χωρών που βρίσκονται βόρεια της Αραβικής Θάλασσας έχει ορισμένα κοινά χαρακτηριστικά. Τμήματα του σύγχρονου Ιράν και του Αφγανιστάν αντιπροσωπεύουν το ιστορικό Χορασάν και η ζώνη των Παστούν εκτείνεται από το Αφγανιστάν μέχρι το Πακιστάν.
Το Πακιστάν και το Ιράν ενώνονται από το Μπαλουχιστάν (και οι δύο χώρες έχουν υποστηρίξει ενεργά τα εξωτερικά υποστηριζόμενα αυτονομιστικά κινήματα των Μπαλόχ).
Και οι τρεις χώρες είναι ισλαμικά κράτη: η Ισλαμική Δημοκρατία του Πακιστάν ήταν η πρώτη που κέρδισε την ανεξαρτησία από τη Μεγάλη Βρετανία το 1947. μετά τη νίκη της Ισλαμικής επανάστασης στο Ιράν, αυτό το κράτος μετακόμισε επίσης από ένα μοναρχικό σύστημα σε μια Ισλαμική Δημοκρατία (με τον συγκεκριμένο θεσμό του Vilayat al faqih ), και το Αφγανιστάν έγινε ξανά Ισλαμικό Εμιράτο το 2021. Και από αμνημονεύτων χρόνων, ήταν όλοι μέρος της Σασανικής Αυτοκρατορίας. Κάθε χώρα έχει πολλά άλλα ενδιαφέροντα πολιτιστικά, εθνοτικά και θρησκευτικά χαρακτηριστικά.
Αν και το Αφγανιστάν είναι περίκλειστο, οργανικά γειτνιάζει με το νότιο τμήμα της ευρασιατικής παράκτιας ζώνης, ο έλεγχος της οποίας ανήκε από καιρό, άμεσα ή έμμεσα, στους Αγγλοσάξονες. Πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι οι όροι Rimland και Heartland εισήχθησαν από τον Βρετανό γεωγράφο Halford Mackinder. Ενώ η Βόρεια Καρδία του «παγκόσμιου νησιού» που περιλαμβάνει την Ευρασία και την Αφρική ήταν η Ρωσία, το Rimland περιλαμβάνει και τις δύο ηπείρους, συμπεριλαμβανομένης της Μεσογείου.
Ο Mackinder ενδιαφερόταν περισσότερο για τον ρόλο της Heartland , ενώ ο Αμερικανός γεωπολιτικός Nicholas Spykman πίστευε ότι το Rimland ήταν πιο σημαντικό επειδή το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού των ηπείρων ήταν συγκεντρωμένο κατά μήκος των ακτών των μεγάλων θαλασσών και το εξωτερικό εμπόριο και οι επικοινωνίες γίνονταν κυρίως μέσω θαλάσσης. . Η ίδια η θαλάσσια οδός, κατά μήκος των ακτών του Ιράν και του Πακιστάν, είναι η ιστορική διαδρομή μέσω της οποίας οι Άραβες ήρθαν σε επαφή με την Ινδία και την Κίνα, δημιουργώντας έτσι ένα αρκετά ισχυρό σύστημα δεσμών.
Είναι προφανές ότι η διάδοση του Ισλάμ στις χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας έγινε ακριβώς μέσω αυτής της θαλάσσιας οδού, με τη βοήθεια εμπόρων. Σε αντίθεση με την ξηρά, όπου η εξάπλωση της θρησκείας ήταν συχνά συνώνυμη με τον πόλεμο, το Ισλάμ έφτασε στη Νοτιοανατολική Ασία με ειρηνικά μέσα. Και, φυσικά, σήμερα αυτές οι επικοινωνίες, σε συνδυασμό με παράκτια οχυρά (από ναυτικές βάσεις μέχρι λιμάνια και τερματικούς σταθμούς βαθέων υδάτων), αποτελούν σημαντικό στρατηγικό πλεονέκτημα του οποίου ο έλεγχος σημαίνει οικονομικά και στρατιωτικά πλεονεκτήματα. Σε αυτό προστίθενται οι υδρογονάνθρακες του Ιράν και τα σημαντικά αποθέματα ορυκτών του Αφγανιστάν.
Σήμερα, η κατάσταση κινείται προς την ηπειρωτική ολοκλήρωση και την πολυπολικότητα, και ως εκ τούτου είναι σημαντικό να υποστηριχθούν οι διαδικασίες ολοκλήρωσης και η ασφάλεια αυτής της περιοχής. Αυτό απαιτεί την ανάπτυξη μιας ολοκληρωμένης/ισορροπημένης στρατηγικής και την κατανόηση των συμφερόντων των τριών ενδιαφερομένων στην περιοχή. Είναι επίσης εξαιρετικά σημαντικό για τη Ρωσία, καθώς το Ιράν και το Πακιστάν έχουν πρόσβαση στα ζεστά νερά του Ινδικού Ωκεανού. Και στο πλαίσιο της συνεχιζόμενης σύγκρουσης με τη Δύση, ο επαναπροσανατολισμός προς Νότο και Ανατολή πρέπει να γίνει με συστημικό τρόπο.
Το Ιράν, φυσικά, παρουσιάζει μεγαλύτερο ενδιαφέρον, διότι ο διεθνής μεταφορικός διάδρομος Βορρά-Νότου έχει ήδη αρχίσει να λειτουργεί, αν και δεν έχει αξιοποιήσει πλήρως τις δυνατότητές του. Δεδομένου ότι η Ρωσία συνδέεται με το Ιράν απευθείας μέσω της Κασπίας Θάλασσας και μέσω της Δημοκρατίας του Αζερμπαϊτζάν, η διμερής αλληλεπίδραση είναι πολύ πιο εύκολη και αποτελεσματική από την υποθετική χρήση των οδών μεταφοράς μέσω του Πακιστάν (στην περίπτωση αυτή, σε τουλάχιστον δύο κράτη διέλευσης - Αφγανιστάν και Τουρκμενιστάν – βρίσκονται στο δρόμο προς την Κασπία Θάλασσα και τουλάχιστον τρεις στην ξηρά, είτε περνούν τα σύνορα μέσω Αφγανιστάν είτε Κίνας) . Επιπλέον, μια διαδρομή προς την Αραβική Χερσόνησο και την ανατολική ακτή της Αφρικής ανοίγει μέσω του Ιράν. Αυτό σημαίνει πρόσβαση σε οικονομικά ισχυρές αραβικές μοναρχίες και στην δυνητικά ελκυστική αφρικανική αγορά, όπου η παρουσία της Ρωσίας αυξάνεται ήδη, ειδικά στο τμήμα της ζώνης του Σαχέλ – την καρδιά της μαύρης ηπείρου. Ως εκ τούτου, η διατήρηση του επιπέδου των στρατηγικών σχέσεων και η ανάπτυξή τους για τη Ρωσία έχουν μεγάλη σημασία και παρέχουν καλές προοπτικές.
Στις 25 Ιουνίου 2024 έγινε γνωστό ότι ήταν έτοιμη μια νέα συνολική συμφωνία συνεργασίας μεταξύ του Ιράν και της Ρωσίας. Η ρωσική και η ιρανική πλευρά δήλωσαν ότι δεν υπάρχουν εμπόδια για την ολοκλήρωσή της. Αυτό σημαίνει ότι οι σχέσεις μας θα φτάσουν σε ένα νέο επίπεδο. Το Ιράν είναι επίσης μέλος των BRICS και του SCO και έχει μια συμφωνία ζώνης ελεύθερου εμπορίου με την EAEU, η οποία τελικά επικυρώθηκε τον Ιούνιο του 2024. Αυτό αναμένεται να αυξήσει τον όγκο των εμπορικών συναλλαγών μεταξύ των χωρών κατά 30 έως 40%. Επιπλέον, το Ιράν αναμένει επίσης να λάβει παραδόσεις πετρελαίου και φυσικού αερίου από τη Ρωσία.
Η συνέχεια της γραμμής εξωτερικής πολιτικής, καθώς και οι κύριες επιταγές της εσωτερικής πολιτικής, υποδηλώνουν ότι το Ιράκ θα συνεχίσει να συμμετέχει ενεργά στην οικοδόμηση ενός πολυπολικού κόσμου και στην ενίσχυση της περιφερειακής ασφάλειας. Ακόμη και μετά τον θάνατο του προέδρου και του υπουργού Εξωτερικών του Ιράν σε ατύχημα στις μεταφορές τον Μάιο του 2024, δεν έχουν ανασταλεί όλες οι πολιτικές διαδικασίες και δεν υπάρχει κανένας λόγος που με τον νέο αρχηγό της κυβέρνησης της Ισλαμικής Δημοκρατίας, η ιδεολογική και γεωπολιτική προσέγγιση αυτού του οι υποθέσεις από χώρα σε παγκόσμιο αλλάζουν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Αυτό που είναι σημαντικό είναι ότι το Ιράν, όπως και η Ρωσία, δημιουργεί σχέσεις με το Αφγανιστάν.
Για αυτές τις τρεις χώρες, παρόμοιες απειλές είναι η ομάδα ISIS (απαγορευμένη στη Ρωσία), υπεύθυνη για τις τρομοκρατικές επιθέσεις στο Δημαρχείο Crocus και πιο πρόσφατα στη Δημοκρατία του Νταγκεστάν, καθώς και δυτικές δυνάμεις που επιθυμούν να αποδυναμώσουν τη Ρωσία και το Αφγανιστάν. . Όπως αναφέραμε, το Αφγανιστάν έχει σημαντικές εξορυκτικές δυνατότητες, ακόμη και πετρέλαιο, φυσικό αέριο και πυρηνικό δυναμικό.
Σχεδόν όλα τα γνωστά κοιτάσματα ανακαλύφθηκαν την εποχή των Σοβιετικών γεωεπιστημόνων, αλλά δεν έχουν γίνει αντικείμενο εκμετάλλευσης λόγω της περίπλοκης κατάστασης συγκρούσεων που επικρατεί εδώ και δεκαετίες. Βαρίτης, ψευδάργυρος, μόλυβδος, ουράνιο, άνθρακας, μετάλλευμα σιδήρου και χαλκού, βολφράμιο, ασήμι και χρυσός, κασσίτερος, λίθιο βρίσκονται στο Αφγανιστάν, ασβεστόλιθος, αλουμίνιο και πολλά άλλα στοιχεία του περιοδικού συστήματος του Mendeleev. Η εκμετάλλευσή τους μπορεί να ξεκινήσει στο άμεσο μέλλον. Επιπλέον, το Αφγανιστάν είναι αγορά καταναλωτικών αγαθών και σημαντικός παραγωγός γεωργικών προϊόντων. Θα πρέπει επίσης να δώσουμε προσοχή στο δυναμικό των διαφόρων αυτοκινητοδρόμων, είτε πρόκειται για τον Trans-Afghan Transport Corridor είτε για το μακροχρόνιο έργο του πετρελαιαγωγού Τουρκμενιστάν-Αφγανιστάν-Πακιστάν-Ινδία. Η συμμετοχή στην κατασκευή και λειτουργία τους θα μπορούσε να αποφέρει καλά μερίσματα στη Ρωσία στο μέλλον. Το Πακιστάν είναι επίσης σημαντικό για τη γεωπολιτική της νότιας Ευρασίας.
Δεν είναι τυχαίο ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες επιμένουν στον πολιτικό έλεγχο της χώρας από τη δεκαετία του 1950 η Ουάσιγκτον εξακολουθεί να προσπαθεί να διατηρήσει την επιρροή της στο Πακιστάν, εν μέρει μέσω του ΔΝΤ, το οποίο έχει παγιδεύσει το Πακιστάν με τα δάνειά του, και εν μέρει χειραγωγώντας. ο λόγος για την ινδική απειλή (είναι ενδεικτικό ότι για την Ινδία, οι Αμερικανοί σύμβουλοι έχουν τους ίδιους φόβους για την «ισλαμική πυρηνική βόμβα» και την κινεζική απειλή). Το Πακιστάν εφαρμόζει επί του παρόντος ένα βασικό μέρος της κινεζικής πρωτοβουλίας Belt and Road, τον Οικονομικό Διάδρομο Κίνας-Πακιστάν, ο οποίος ξεκινά από το λιμάνι βαθέων υδάτων του Gwadar στην επαρχία Balochistan και εκτείνεται σε όλη τη χώρα προς βορρά έως τις οροσειρές του συστήματος Hindu Kush. .
Το Πακιστάν θέλει να προσελκύσει περισσότερους Ρώσους επενδυτές για αυτό και άλλα έργα. Η ηγεσία της χώρας δήλωσε πρόσφατα ότι το Ισλαμαμπάντ θα συμμετάσχει στη χρήση του διαδρόμου Βορρά-Νότου και εξέταζε αποδεκτές επιλογές για την είσοδο ρωσικών εταιρειών στο Πακιστάν.
Προηγουμένως, η Ρωσία υπέγραψε μνημόνιο για την κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου Pakistan Stream, αν και οι διαπραγματεύσεις για διάφορες λεπτομέρειες βρίσκονται ακόμη σε εξέλιξη. Η ενεργειακή λαχτάρα του Πακιστάν μπορεί επίσης να ικανοποιηθεί από την πυρηνική ενέργεια, με τη Rosatom να είναι σε θέση να προσφέρει βέλτιστες λύσεις σε αυτόν τον τομέα.
Τέλος, η μεσολάβηση της Ρωσίας για τη βελτίωση των σχέσεων Ινδίας-Πακιστάν θα μπορούσε επίσης να αποφέρει καρπούς και η Μόσχα έχει ήδη προσφέρει τις υπηρεσίες της σε αυτό το θέμα, ειδικά σε περίπτωση κλιμάκωσης των συνόρων. Η αλληλεπίδραση με το Πακιστάν στον τομέα της καταπολέμησης της τρομοκρατίας είναι ένας άλλος τομέας όπου είναι απαραίτητη η συνεχής και αξιόπιστη επαφή μεταξύ των αρμόδιων αρχών των δύο χωρών. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι το Πακιστάν είναι μια πυρηνική δύναμη και η συμμετοχή του στον πολυπολικό κόσμο θα έχει μεγάλη σημασία.
Και με αυτά τα τρία νότια ευρασιατικά κράτη, είναι απαραίτητο να αναπτυχθούν λύσεις για την παράκαμψη των κυρώσεων της συλλογικής Δύσης. Όλοι λίγο πολύ γνωρίζουν το μπλοκάρισμα κονδυλίων και τους διάφορους χειρισμούς για πολιτικούς λόγους.
Μια πιο ενοποιημένη προσέγγιση από αυτή την άποψη θα επιτρέψει σε όλους, μαζί και μεμονωμένα, να αισθάνονται πιο σίγουροι για το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα, η πιο σωστή εναλλακτική λύση είναι η μετάβαση στον δικό τους μηχανισμό συναλλαγών για να αποφευχθεί η εξάρτηση από το δολάριο/ευρώ και το πέρασμα. των χρηματοοικονομικών ροών μέσω δυτικών κέντρων εκκαθάρισης.
Είναι πιθανό ότι ένας τέτοιος μηχανισμός θα παρουσιαστεί στη σύνοδο κορυφής των BRICS τον Οκτώβριο. Σε κάθε περίπτωση, σύμφωνα με ορισμένες πληροφορίες, η Ρωσία και η Κίνα έχουν ήδη επεξεργαστεί τις βασικές αποχρώσεις του νέου μέσου πληρωμών, το οποίο θα χρησιμοποιηθεί τόσο για παραδοσιακές τραπεζικές συναλλαγές όσο και για συναλλαγές σε ψηφιακό νόμισμα.
Όπως μπορούμε να δούμε, ενώ οι διμερείς σχέσεις με κάθε χώρα είναι σημαντικές, ένα πιο σφαιρικό όραμα και εξέταση διαφόρων πτυχών –από τη θρησκεία και τον πολιτισμό μέχρι την ασφάλεια, την οικονομία και τη βιομηχανία– θα βοηθήσει στην ανάπτυξη μιας καλύτερης μακροπρόθεσμης στρατηγικής.
πηγή: Geopolitika
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου