Κυριακή 6 Αυγούστου 2023

Μυτιλήνη (Mytilenepress) : Κοινές Πολιτισμικές Προκλήσεις και Απαντήσεις

 

Μια ρωσική άποψη, μετά την τελευταία αναταραχή που μόλις ταρακούνησε τη Σαχελική Αφρική. Παρά τις εξωτερικές διαφορές μεταξύ των Ευρασιτών και των Παναφρικανιστών, υπάρχουν σοβαρές δομικές ομοιότητες μεταξύ αυτών των ιδεολογιών.

Έρευνα-Επιμέλεια  και αρχισυντάκτης στο εβδομαδιαίο ηλεκτρονικό περιοδικό Mytilenepress.  "Διαφωνώ με αυτό που λες, αλλά θα υπερασπιστώ μέχρι θανάτου το δικαίωμά σου να το λες". Η φράση έχει συνδεθεί άρρηκτα με τα έργα του Γάλλου φιλόσοφου Βολταίρου και εκφράζει απόλυτα τους συντάκτες του ηλεκτρονικού περιοδικού Mytilenepress. Στο Mytilenepress δημοσιεύονται όλες οι απόψεις. Aπαγορεύεται η αναδημοσίευση χωρίς την έγκριση του Μpress.

Η ευρασιατική ολοκλήρωση είναι μία από τις κύριες γεωπολιτικές προτεραιότητες της Ρωσίας, ενώ η αφρικανική ολοκλήρωση αποτελεί προτεραιότητα για τις αφρικανικές χώρες. Αυτές οι δύο έννοιες διαμορφώθηκαν εντός των αντίστοιχων ιδεολογικών ρευμάτων τους: Ευρασιανισμός και Παναφρικανισμός. Παρά τις εξωτερικές διαφορές μεταξύ των Ευρασιτών και των Παναφρικανιστών, υπάρχουν σοβαρές δομικές ομοιότητες μεταξύ αυτών των ιδεολογιών, οι οποίες μπορούν να συνοψιστούν στο σχήμα «πρόκληση-απάντηση» του Arnold Toynbee. Στην ουσία, μιλάμε για παρόμοια πολιτισμικά προβλήματα ειδικά για μη δυτικούς πολιτισμούς που αντιμετωπίζουν τα προβλήματα του εκδυτικισμού, του εκσυγχρονισμού, της ιστορικής μνήμης και του έργου ενός μέλλοντος ριζωμένου στην παράδοση.

Η πρόκληση της Δύσης. Η απάντηση: ένας ανεξάρτητος πολιτισμός

Οι Ευρασιιστές και οι Παναφρικανιστές είναι διανοούμενοι που γνώρισαν τη Δύση, που βρέθηκαν εκεί κάτω από διαφορετικές συνθήκες, αλλά που έκαναν μια διαφορετική επιλογή, υπέρ της μη Δύσης, της πολιτισμικής κυριαρχίας της περιοχής τους, αρνούμενοι στον δυτικό πολιτισμό την οικουμενικότητα του.

Οι Ευρασιιστές είναι Ρώσοι διανοούμενοι, συμπεριλαμβανομένων αριστοκρατών όπως ο NS Troubetskoy, ο οποίος πριν από την επανάσταση του 1917 κατείχε φιλελεύθερες ή φιλελεύθερες-εθνικιστικές θέσεις. Στην εξορία στη Δύση, ριζοσπαστικοποίησαν σημαντικά το όραμά τους για τον κόσμο και έγιναν πεπεισμένοι οπαδοί της σλαβόφιλης παράδοσης. Ωστόσο, αντιτάχθηκαν τη Δύση όχι στον σλαβικό κόσμο, αλλά στην Ευρασία ως τόπο ανάπτυξης, εγκαθιδρύοντας το λόγο της μοναδικότητας και της ετερότητας της Ρωσίας σε σχέση με τους πολιτισμούς της Δύσης και της Ανατολής. Ο Ευρασιισμός συνδυάζει δύο βασικές ιδέες: τη μοναδικότητα του ευρασιατικού πολιτισμού και την ανάγκη για ενότητα του ευρασιατικού γεωπολιτικού χώρου (πολιτικού και οικονομικού).

Οι πρώτοι Παναφρικανιστές ήταν Αφρικανοί και Αφροαμερικανοί διανοούμενοι που σπούδασαν και μεγάλωσαν στη Δύση κατά την εποχή της δυτικής αποικιακής κυριαρχίας στην Αφρική. Περιλάμβαναν επίσης μέλη της τοπικής αριστοκρατίας που είχαν άμεση σχέση εξ αίματος με την αρχαία παράδοση του προαποικιακού κράτους – για παράδειγμα, τον Tovalu Ouenu, έναν Παριζιάνο δανδή από την αριστοκρατία του Βασιλείου της Dahomey που ίδρυσε τη Γενική Ένωση για την  Άμυνα της Μαύρης Φυλής  (LUDRN) το 1924.

Εν μέρει λόγω του παράγοντα των Ηνωμένων Πολιτειών και της Λιβερίας, μιας  de  facto  αμερικανικής αποικίας και σημείου εισόδου των ΗΠΑ στην ήπειρο, ορισμένες φιλελεύθερες ιδέες που εισήχθησαν στον Παναφρικανισμό δεν κατεστάλησαν επίσης αμέσως. Ωστόσο, ο γενικός αντιαποικιακός λόγος ήταν σύμφωνος με τις θέσεις των ευρασιτών. Τελικά, οι Παναφρικανιστές άρχισαν επίσης να μιλούν για την ανεξαρτησία και την ενοποίηση της Αφρικής, η οποία έγινε βασική ιδέα σε συγγραφείς όπως ο Cheikh Anta Diop, ο Léopold Senghor και άλλοι, και η βάση των πολιτικών έργων ηγετών όπως οι Modibo Keita, Sekou. Toure, Kwame Nkrumah, Toma Sankara ή Muammar Gaddafi.

Η πρόκληση της νεωτερικότητας. Η απάντηση είναι: παράδοση

Οι Ευρασιιστές της Ρωσίας ήταν οι πρώτοι, μεταξύ των Ρώσων μεταναστών, που έδωσαν προσοχή στα γραπτά του ιδρυτή της παραδοσιακότητας, Ρενέ Γκενόν, και τα ξαναδιάβασαν. Οι ίδιοι ήταν υπέρ της επιστροφής της Ρωσίας στις ρίζες της ορθόδοξης παράδοσής της, με σεβασμό στις παραδόσεις των άλλων λαών. Αυτό το ρεύμα βρήκε την πιο κατάλληλη επέκτασή του στον νεοευρασιισμό του Alexandre Douguine, ο οποίος ανέπτυξε την αντίθεση στη Δύση των πρώτων Ευρασιτών για να την κάνει την παραδειγματική αντίθεση μεταξύ Νεωτερικότητας και Παράδοσης.

Το ίδιο μπορεί να ειπωθεί για τον σύγχρονο Παναφρικανισμό, ο οποίος επίσης χαρακτηρίζεται συναισθηματικά από την παραδοσιακή φιλοσοφία. Αυτές είναι πρώτα από όλα οι ιδέες του Kemi Seba (φωτογραφία), προέδρου της ΜΚΟ  Urgences Panafricanistes. Ωστόσο, οι ιδέες της Αφρικανικής Αναγέννησης, που διατυπώθηκαν από τον πρώην Πρόεδρο της Νότιας Αφρικής Thabo Mbeki, περιλαμβάνουν επίσης μια κριτική στάση απέναντι στη νεωτερικότητα:

« Αυτό που είναι μοναδικό για την Αφρικανική Αναγέννηση που εκφράζεται στα γραπτά του Thabo Mbeki είναι ότι τονίζει τη σημασία της θεμελίωσης της καθημερινής πρακτικής (συμπεριλαμβανομένης της επιστήμης) στην αφρικανική πραγματικότητα και τη φιλοσοφία. Αναγνωρίζει την αδυναμία της νεωτερικότητας να λειτουργήσει προς όφελος όλων των Αφρικανών, όπως αποδεικνύεται από τη συνεχιζόμενη υποδούλωση της Αφρικής…Ούτε ο καπιταλισμός ούτε ο μαρξισμός ούτε τα παράγωγά τους έχουν φέρει ελευθερία ή ενότητα στην Αφρική. Σε μεγάλο βαθμό, η πρόσκληση για συμμετοχή στην Αφρικανική Αναγέννηση είναι επίσης μια πρόσκληση για αναζωογόνηση της Αφρικής μέσω των γλωσσών και των φιλοσοφιών της », γράφουν οι μελετητές της Ζιμπάμπουε Mark Malisa και Philippa Nengeze.

Ορισμένα ρεύματα Ευρασιανισμού και Παναφρικανιστών προσπάθησαν εδώ και καιρό να βρουν έναν δρόμο προς την πολιτισμική κυριαρχία κάνοντας έκκληση στις σύγχρονες ιδεολογίες (φιλελευθερισμός, κομμουνισμός, εθνικισμός), αλλά κατέληξαν να απορρίψουν τον μοντερνισμό και το πολιτικό του παράδειγμα γενικά.

Ενώ οι πρώτοι Παναφρικανιστές πίστευαν αρχικά ότι το μέλλον της Αφρικής βρισκόταν στην υιοθέτηση του καπιταλισμού, του χριστιανισμού ή ακόμα και του μαρξισμού, στις αρχές του 21ου αιώνα, ιδιαίτερα με το κάλεσμα για μια αφρικανική αναγέννηση, υπήρξε μια σιωπηρή και ρητή αναγνώριση ότι τα όργανα και οι δομές της νεωτερικότητας απέτυχαν να αλλάξουν ριζικά τις συνθήκες ζωής των Αφρικανών προς το καλύτερο», σημειώνουν οι αφρικανοί μελετητές. 

Η πρόκληση των αυτοκρατοριών. Η απάντηση: Ηπειρωτική Ολοκλήρωση

Η υψηλότερη μορφή πολιτικής οργάνωσης στον κόσμο της Παράδοσης ήταν οι αυτοκρατορίες – βασίλεια των βασιλείων. Πρώην αυτοκρατορικοί σχηματισμοί όπως η Αυτοκρατορία του Μάλι, το Μπενίν, η Μονομοτάπα (Ζιμπάμπουε) αποτελούν πηγή υπερηφάνειας για τους Αφρικανούς και έχουν εμπνεύσει τους Παναφρικανιστές. Η αυτοκρατορική συνείδηση ​​(σε αντίθεση με τον σύγχρονο δυτικό ιμπεριαλισμό) και οι αυτοκρατορίες, είτε ως λειτουργικές δομές είτε ως αντικείμενα συλλογικής μνήμης που διεγείρουν την πολιτική φαντασία, αποτελούν κρίσιμο πόρο της κυρίαρχης ιδεολογίας που κινητοποιεί την αντίθεση στην αποικιοκρατία.

Για παράδειγμα, ο Modibo Keita, ένας από τους ιδρυτές του κράτους του Μάλι, δικαιολόγησε την υιοθέτηση του ονόματος μιας παλιάς αυτοκρατορίας για ένα νέο μετα-αποικιακό κράτος: «Το Μάλι είναι ένα διάσημο όνομα που ανήκει σε όλη τη Δύση. σύμβολο εξουσίας, ικανότητα για πολιτική, διοικητική, οικονομική και πολιτιστική οργάνωση του μαύρου. Είναι μια λέξη που ήδη αφήνει σε καρδιές και ψυχές το μυστικό αποτύπωμα της μεγάλης ελπίδας του μέλλοντος: του Αφρικανικού Έθνους… ».

Μη όντας τεχνούργημα του παρελθόντος αλλά πραγματικό πολιτικό υποκείμενο, η αφρικανική αυτοκρατορία –η Αιθιοπία– ενέπνευσε τους πρώτους Παναφρικανιστές ως παράδειγμα αντίστασης στους αποικιστές. Ωστόσο, οι Παναφρικανιστές δεν επεδίωξαν να επαναφέρουν τις παλιές αυτοκρατορίες στην προηγούμενη μορφή τους, αλλά μάλλον να οικοδομήσουν μια νέα ένωση που θα περιλάμβανε ολόκληρο τον ευρύτερο αφρικανικό χώρο στη βάση της ειρήνης και της αμοιβαίας αδελφοσύνης και όχι της υποταγής και της υποδούλωσης. .

Η πολιτική σκέψη των Ευρασιτών οργανώθηκε σε μια στάση παρόμοια με την εικόνα της περασμένης αυτοκρατορίας. Εμπνεύστηκαν από το κοινό ιστορικό παρελθόν και ήταν περήφανοι για την οικοδόμηση του κράτους από τους προγόνους τους, αλλά δεν ήταν υπέρ της αναδημιουργίας της Ρωσικής Αυτοκρατορίας στις παλιές της μορφές, αλλά της οικοδόμησης μιας νέας οντότητας κρατικής ολοκλήρωσης βασισμένης στις αρχές της πανευρασιατικός εθνικισμός. Αυτή η ευρασιατική θέση μπορεί να εκφραστεί στις παρατηρήσεις του Ρώσου Προέδρου Β. Β. Πούτιν σχετικά με τη σβηστή Σοβιετική Αυτοκρατορία. Τα λόγια του Πούτιν για τη σοβιετική αυτοκρατορία: « Αυτός που δεν μετανιώνει για την κατάρρευση της ΕΣΣΔ δεν έχει καρδιά. Και όποιος θέλει να το επαναφέρει στην παλιά του μορφή δεν έχει μυαλό ».

Η συμμετρία μεταξύ του Ευρασιανισμού και του Παναφρικανισμού είναι ένα επιπλέον επιχείρημα υπέρ του γεγονότος ότι οι δύο ιδεολογίες προορίζονται να συνεργάζονται και να υποστηρίζουν η μία την άλλη. Αντιμέτωποι με παρόμοιες προκλήσεις, Ρώσοι και Αφρικανοί ακολουθούν παρόμοια μονοπάτια για να ξεπεράσουν τη Δύση, τον νεωτερισμό και το παρελθόν τους δημιουργώντας νέες πολιτικές μορφές βασισμένες στην παράδοση. Η μελέτη των ιδεών του άλλου μπορεί να εμπλουτίσει πολύ τον ευρασιατικό και τον παναφρικανικό λόγο και να τονώσει την πολιτική φαντασία και των δύο ιδεολογιών.

πηγή: Katehon 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου