Το άρθρο αναλύει πώς ο αστικός σχεδιασμός και η συμμετοχική αρχιτεκτονική παράγουν παθητικούς πολίτες.
Έρευνα-επιμέλεια Άγγελος-Ευάγγελος Γιαννόπουλος Γεωστρατηγικός αναλυτής και αρχισυντάκτης του Mytilenepress. Contact : survivroellas@gmail.com-6945294197. Πάγια προσωπική μου αρχή είναι ότι όλα τα έθνη έχουν το δικαίωμα να έχουν τις δικές τους πολιτικές-οικονομικές, θρησκευτικές και γεωπολιτικές πεποιθήσεις, με την προύπόθεση να μην τις επιβάλουν με πλάγιους τρόπους είτε δια της βίας σε λαούς και ανθρώπους που δεν συμφωνούν.
ΙΒΑΝ : GR 1502635980000240200012759-ΑΡΙΘΜΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΥ 0026.3598.24.0200012759 ΕUROBANK Η ΜΕ ΤΗΛΕΦΩΝΙΚΗ-ΑΠΛΗ ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΗ ΕΠΙΤΑΓΗ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ. EΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ : SURVIVORELLAS@GMAIL.COM KAI 6945294197. ΓΙΑ ΝΑ ΜΗΝ ΔΙΑΚΟΨΕΙ ΟΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΕΙΔΙΚΟΥ ΣΚΟΠΟΥ ΤΗΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ.
Σας ενημερώνω ότι το Mytilenepress λειτουργεί κάτω από τις πιο αντίξοες συνθήκες που έχει βρεθεί ποτέ συνάνθρωπος μας. Οι αιτίες είναι γνωστές και τα ατράνταχτα στοιχεία αναρτημένα στην προσωπική μου ιστοσελίδα και σε άλλες ιστοσελίδες. Οι παράγοντες του Διονυσιακού πολιτισμού εδώ και δεκαετίες επιχειρούν την ηθική-κοινωνική, οικονομική, βιολογική μου εξόντωση για να σταματήσω το λειτούργημα που επιτελώ. Εάν κλείσει το ηλεκτρονικό περιοδικό ειδικού σκοπού η ζημιά θα είναι τεράστια για το έθνος και όχι για το Mpress. Σας καλώ να διαβάσετε προσεκτικά ολόκληρη την εργασία που ακολουθεί. Κλικ επάνω στο κόκκινο πλαίσιο.
Aντί για συλλογικούς δρώντες, διερευνώντας οικογενειακές, τοπικές και εθνικές συνδέσεις στη δημιουργία του αστικού χώρου.
Εισαγωγή
Ο σύγχρονος αστικός σχεδιασμός συχνά παρουσιάζεται ως δημοκρατικά μοντέρνος. Μιλάμε για συμμετοχή των πολιτών, ανοιχτά εργαστήρια και συν-κατασκευή δημόσιων χώρων. Ωστόσο, πίσω από αυτές τις σαγηνευτικές λέξεις, η πραγματικότητα είναι πολύ πιο ανησυχητική: δεν κατασκευάζεται χώρος πολιτών, αλλά μια παθητική, ρυθμιζόμενη και πειθαρχημένη ιδιότητα του πολίτη. Οι κάτοικοι καλούνται να «συμμετάσχουν» για να επικυρώσουν επιλογές που έχουν ήδη γίνει, σαν ο ρόλος τους να περιοριζόταν στην επιλογή του κουτιού συναίνεσης.
Αυτή η μετατόπιση δεν προέρχεται από το πουθενά. Είναι το αποτέλεσμα μιας ιδεολογίας που κληρονομήθηκε από τον Διαφωτισμό, στην οποία το άτομο καθαγιάστηκε ως το μέτρο των πάντων. Ο αστικός σχεδιασμός και η αρχιτεκτονική, εστιάζοντας σε αυτό το απομονωμένο άτομο, έχουν χάσει την επαφή με την πραγματικότητα: μια κοινωνία δεν είναι ποτέ το άθροισμα των μερών της. Είναι ένα πλέγμα συνδέσεων, μια μήτρα αλληλεγγύης και συγκρούσεων που ξεπερνούν κατά πολύ την ατομική κλίμακα.
Ο Ιμπν Χαλντούν το προέβλεψε αυτό με την έννοια της «ασαμπίγια»: η δύναμη μιας ομάδας έγκειται στη συνοχή και την αλληλεγγύη που συνδέει τα μέλη της. Ο Μαρξ το επιβεβαίωσε αυτό δείχνοντας ότι οι οικονομικές και πολιτικές δομές καθορίζουν τις ίδιες τις μορφές της συλλογικής ζωής. Το να αγνοούμε αυτές τις αλήθειες ισοδυναμεί με το να καταδικάζουμε τον συμμετοχικό αστικό σχεδιασμό σε κάτι που δεν είναι τίποτα περισσότερο από μια επίδειξη, μια ψευδαίσθηση δημοκρατίας που καλύπτει τον συγκεντρωτισμό των αποφάσεων και την επιβολή ενός ενιαίου μοντέλου.
Το ερώτημα είναι επομένως κρίσιμο: θέλουμε να δημιουργήσουμε ζωντανούς χώρους πολιτών ή να συνεχίσουμε να παράγουμε παθητικούς πολίτες, που υπόκεινται σε υπακοή υπό το πρόσχημα της συμμετοχής;
1. Η ψευδαίσθηση της ατομικιστικής ορθολογικότητας
Η παρατήρηση είναι κραυγαλέα: ο ατομικισμός κυριαρχεί στην πολεοδομική σκέψη. Ακόμα και εκείνοι που ισχυρίζονται ότι είναι ορθολογικοί βρίσκονται μόνο μέσα σε μια φούσκα όπου το άτομο αγιοποιείται. Αυτή η μεθοδολογική προσέγγιση συγχέει την παρατήρηση με την επιστημονική αλήθεια. Απομονώνει τον άνθρωπο από τα κοινωνικά, οικονομικά και πολιτιστικά του πλαίσια και στη συνέχεια ισχυρίζεται ότι εξηγεί τη συμπεριφορά του σαν να επρόκειτο για ένα εργαστηριακό πείραμα. Ωστόσο, μια πραγματική κοινωνία δεν μπορεί να αναλυθεί σε μεμονωμένα κομμάτια.
2. Η κοινωνία ως μήτρα
Η κοινωνία μπορεί να γίνει κατανοητή μόνο ως ένας πίνακας, με την απλούστερη έννοια του όρου. Ένας πίνακας είναι ένας πίνακας αλληλένδετων στοιχείων: αλλάζει μια ενιαία τιμή και ολόκληρο το σύστημα μετασχηματίζεται. Έτσι, μια οικογένεια, μια γειτονιά, ένα έθνος δεν είναι αθροίσματα ατόμων, αλλά δίκτυα αλληλεπιδράσεων, αλληλεγγύης και εντάσεων. Ο Ιμπν Χαλντούν το κατάλαβε αυτό τέλεια με την έννοια της «ασαμπίγια», της συνεκτικής δύναμης που συνδέει τις ανθρώπινες ομάδες. Χωρίς αυτήν, καμία κοινωνία δεν μπορεί να διαρκέσει.
3. Λήθη της αρχής της συνοχής (Ιμπν Ροχντ)
Σήμερα, μεγάλο μέρος της κυρίαρχης σκέψης έχει ξεχάσει την αρχή του Ιμπν Ρούσντ ότι « δύο αλήθειες δεν μπορούν να αντικρούονται ». Αντί να επιδιώκουμε συνέπεια, αρκούμαστε σε ταυτολογίες. Για παράδειγμα, το να λέμε ότι « οι πολίτες δεν συμμετέχουν επειδή είναι παθητικοί » δεν καταδεικνύει τίποτα. Είναι μια φράση που γυρίζει από μόνη της, ένας κούφιος τροχός. Η ταυτολογία αντικαθιστά την ανάλυση και ο αστικός σχεδιασμός βαλτώνει σε κυκλικούς λόγους όπου τα αξιώματα συγχέονται με τα συμπεράσματα.
4. Συμμετοχική αρχιτεκτονική ως υπακοή
Η συμμετοχική αρχιτεκτονική έχει γίνει μια πλατφόρμα για την απεικόνιση αυτών των αντιφάσεων. Παρουσιαζόμενη ως δημοκρατική πρόοδος, συχνά δεν είναι τίποτα περισσότερο από μια διαδικασία «μεταμφιεσμένης υπακοής». Οι κάτοικοι καλούνται να εκφράσουν τις απόψεις τους, αλλά πάντα μέσα σε ένα σταθερό πλαίσιο, όπου οι κεντρικές αποφάσεις δεν αμφισβητούνται ποτέ. Η συμμετοχή τότε γίνεται μια τελετουργία: καθησυχάζει τους θεσμούς, δίνει την ψευδαίσθηση της δημοκρατίας, αλλά δεν δημιουργεί πραγματικούς κοινωνικούς μετασχηματισμούς.
5. Η μαρξιστική προσέγγιση: ξεπερνώντας την απλοποίηση
Ο Μαρξ είχε ήδη δείξει ότι μια κοινωνική ομάδα δεν είναι ένα απλό άθροισμα ατόμων. Η κοινωνία δομείται από σχέσεις εξουσίας, ανισότητες εξουσίας και υλικές συνθήκες που επηρεάζουν τη συμπεριφορά. Το να πιστεύουμε ότι η συμμετοχή των πολιτών μπορεί να είναι «καθαρή» ή ουδέτερη ισοδυναμεί με το να παραβλέπουμε αυτή την πραγματικότητα. Σε κάθε αστικό έργο, υπάρχουν αποκλίνοντα συμφέροντα, έμμεσες ιεραρχίες και οικονομικές λογικές που διαμορφώνουν το τελικό αποτέλεσμα. Η ιδιότητα του πολίτη δεν μπορεί να θεσπιστεί με διάταγμα: πρέπει να επιτευχθεί.
Σύναψη
Ένας αστικός χώρος δεν δημιουργείται μέσω τεχνοκρατικών διαδικασιών, όπως ακριβώς μια κοινωνία δεν δημιουργείται με την προσθήκη μεμονωμένων ατόμων. Η ιδιότητα του πολίτη δεν είναι ένα φόντο, ένα σύνθημα ή ένα πλαίσιο που πρέπει να τσεκαριστεί σε ένα συμμετοχικό εργαστήριο. Είναι το προϊόν μιας συλλογικής ιστορίας, μιας κοινής μνήμης και οικογενειακών, τοπικών και εθνικών δεσμών που αλληλοσυνδέονται για να δώσουν νόημα στη συμβίωση.
Το να συνεχίσουμε να σκεφτόμαστε τον πολεοδομικό σχεδιασμό από την οπτική γωνία του αγιασμένου ατόμου ισοδυναμεί με το να καταδικάζουμε την κοινωνία σε μυωπία και αναπαραγωγή στείρων μοντέλων. Η αέναη αναβίωση ενός παλιού αυτοκινήτου που δεν έχει ξεκινήσει ποτέ, με το πρόσχημα της συμμετοχής, δεν θα οδηγήσει πουθενά.
Είναι καιρός να απελευθερωθούμε από την ψευδαίσθηση. Το να σκεφτόμαστε την κοινωνία ως μια ζωντανή μήτρα, όπως δίδαξαν ο Ιμπν Χαλντούν, ο Ιμπν Ροχντ και ο Μαρξ ο καθένας με τον δικό του τρόπο, ισοδυναμεί με την αναγνώριση ότι ο πολίτης αποκτά νόημα μόνο στις σχέσεις του με τους άλλους. Σημαίνει επίσης ότι αποδεχόμαστε ότι η αληθινή συμμετοχή δεν μπορεί να περιοριστεί σε υπακοή, αλλά πρέπει να γίνει μια πράξη χειραφέτησης και συλλογικής δημιουργίας.
Η πρόκληση είναι σαφής: θέλουμε παθητικούς πολίτες σε πόλεις-βιτρίνα ή ενεργούς πολίτες σε ζωντανούς χώρους; Η απάντηση δεν θα έρθει από πάνω. Εξαρτάται από την ικανότητά μας να επανεφεύρουμε μαζί τις ίδιες τις συνθήκες των κοινών.
πηγή: Η Μεγάλη Βραδιά
222%20(3)%20(3).jpg)
0 comments: