Δεν είναι μόνο ο Τραμπ. Το Ηνωμένο Βασίλειο θεωρεί επίσης τα κρίσιμα ορυκτά ως κυβερνητική προτεραιότητα και επιθυμεί να ανοίξει τους τεράστιους πόρους της Ουκρανίας σε βρετανικές εταιρείες.
Όταν οι Βρετανοί αξιωματούχοι υπέγραψαν μια 100ετή εταιρική σχέση με την Ουκρανία στα μέσα Ιανουαρίου, ισχυρίστηκαν ότι ήταν ο « προνομιακός εταίρος » της Ουκρανίας στην ανάπτυξη της « στρατηγικής κρίσιμων ορυκτών » της χώρας .
Ωστόσο, ένα μήνα αργότερα, ο Ντόναλντ Τραμπ παρουσίασε στον Πρόεδρο της Ουκρανίας Volodymr Zelensky μια πρόταση να του παραχωρηθεί πρόσβαση στους τεράστιους ορυκτούς πόρους της χώρας ως «αποζημίωση» για την υποστήριξη των ΗΠΑ προς την Ουκρανία στον πόλεμο κατά της Ρωσίας.
Ο Whitehall δεν εκτίμησε την παρέμβαση της Ουάσιγκτον.
Όταν ο υπουργός Εξωτερικών Ντέιβιντ Λάμι συνάντησε τον Βολοντίμρ Ζελένσκι στο Κίεβο τον περασμένο μήνα, φέρεται να έθεσε το θέμα των ορυκτών, « ένα σημάδι ότι η κυβέρνηση του Στάρμερ παραμένει πρόθυμη να έχει πρόσβαση στα πλούτη της Ουκρανίας », ανέφερε το iPaper .
Ο Lammy είπε νωρίτερα σε μια ομιλία του πέρυσι:
« Παρατηρήστε τον κόσμο. Οι χώρες μάχονται για πρόσβαση σε σπάνια ορυκτά, όπως οι μεγάλες δυνάμεις πολέμησαν κάποτε για τον έλεγχο του πετρελαίου .
Ο Βρετανός Υπουργός Εξωτερικών είχε δίκιο, αλλά η Βρετανία είναι μια από αυτές τις δυνάμεις και η Ουκρανία είναι μια από τις βασικές χώρες που Βρετανοί αξιωματούχοι -και η κυβέρνηση Τραμπ επίσης- εξετάζουν το ενδεχόμενο να ελέγξουν.
Ο λόγος για αυτό είναι προφανής. Η Ουκρανία διαθέτει περίπου 20.000 κοιτάσματα ορυκτών που καλύπτουν 116 τύπους πόρων όπως βηρύλλιο, μαγγάνιο, γάλλιο, ουράνιο, ζιρκόνιο, σπάνια μέταλλα και νικέλιο.
Η χώρα, της οποίας η οικονομία καταστράφηκε από τον πόλεμο, διαθέτει επίσης ένα από τα μεγαλύτερα αποθέματα γραφίτη στον κόσμο , τα μεγαλύτερα αποθέματα τιτανίου στην Ευρώπη και το ένα τρίτο των κοιτασμάτων λιθίου της ηπείρου.
Αυτοί οι πόροι διαδραματίζουν βασικό ρόλο σε τομείς όπως η στρατιωτική παραγωγή, η προηγμένη τεχνολογία, η αεροδιαστημική και η πράσινη ενέργεια.
Τα τελευταία χρόνια, η ουκρανική κυβέρνηση επιδίωξε να προσελκύσει ξένες επενδύσεις για να αναπτύξει τους στρατηγικούς ορυκτούς της, υπογράφοντας συνεργασίες και διοργανώνοντας επενδυτικά φόρουμ για να παρουσιάσει τις εξορυκτικές της ευκαιρίες.
Η χώρα έχει επίσης αρχίσει να δημοπρατεί άδειες εξερεύνησης ορυκτών όπως το λίθιο, ο χαλκός, το κοβάλτιο και το νικέλιο, παρέχοντας προσοδοφόρες επενδυτικές ευκαιρίες.
Τα μέσα ενημέρωσης επαναλαμβάνουν επανειλημμένα ότι η δέσμευση της βρετανικής κυβέρνησης στην Ουκρανία είναι να αντισταθεί στην επιθετικότητα. Όμως τα τελευταία χρόνια, το Whitehall έχει διπλασιάσει το ενδιαφέρον του για πρόσβαση σε σπάνια ορυκτά σε όλο τον κόσμο, ιδιαίτερα στην Ουκρανία.
«Τα σπάνια μέταλλα είναι δημοφιλή»
Ο Nusrat Ghani, γραμματέας εμπορίου στην κυβέρνηση του Rishi Sunak, πραγματοποίησε τουλάχιστον 10 συναντήσεις για στρατηγικούς πόρους και ορυκτά το 2023 και το πρώτο εξάμηνο του 2024, σύμφωνα με τα τελευταία κυβερνητικά στατιστικά στοιχεία.
Οι εταιρείες με τις οποίες ήρθαν σε επαφή περιλαμβάνονται οι βρετανικοί γίγαντες εξόρυξης Rio Tinto και Anglo American, η ομάδα όπλων BAE Systems και ο στρατιωτικός λόμπι της αεροδιαστημικής ADS.
Δεν είναι σαφές εάν η Ουκρανία ήταν αντικείμενο αυτών των συζητήσεων, αλλά μια άλλη εξέχουσα εταιρεία που συναντήθηκε ο Ghani για να συζητήσει τις « γραμμές εφοδιασμού ορυκτών » ήταν η Rothschild, η οποία έχει σημαντικά συμφέροντα στην Ουκρανία.
Η Γκάνι συναντήθηκε με τη διεθνή εταιρεία συμβούλων με έδρα το Παρίσι τον Απρίλιο του 2023, ενώ ο διάδοχός της Άλαν Μακ έκανε το ίδιο τον επόμενο χρόνο, τον Μάιο. Ο Μακ συναντήθηκε με την εταιρεία " για να συζητήσουν την επιχείρηση σπάνιων γαιών του Ρότσιλντ ", σύμφωνα με τα στοιχεία.
Η εταιρεία προσκλήθηκε στο Συνέδριο για την Ανάκαμψη της Ουκρανίας το 2023 που πραγματοποιήθηκε στο Λονδίνο και είναι μέλος της Χρηματοοικονομικής Συνεργασίας ΗΒ-Ουκρανίας. Υπήρξε επίσης επικεφαλής σύμβουλος του Υπουργείου Οικονομικών της Ουκρανίας από το 2017.
Ο Rothschild, του οποίου το διοικητικό συμβούλιο περιλαμβάνει τον πρώην σύμβουλο Εθνικής Ασφάλειας της Βρετανίας, Λόρδο Mark Sedwill, έχει επενδύσει τουλάχιστον 53 δισεκατομμύρια δολάρια στην Ουκρανία.
«Αγγλο-ουκρανική εταιρική σχέση»
Σε ένα πρόσφατο άρθρο που δημοσιεύθηκε στο Unherd , ο ερευνητής Sang-Haw Lee αναφέρει έναν ανώτερο αξιωματούχο του Εργατικού Κόμματος που είπε ότι το Ηνωμένο Βασίλειο βρισκόταν σε εκτενείς διαπραγματεύσεις τον περασμένο χρόνο για να αποκτήσει αποκλειστική πρόσβαση στους ουκρανικούς ορυκτούς πόρους, αλλά δεν έλαβε επαρκή υποστήριξη από την κυβέρνηση.
Άλλες συναντήσεις έχουν δημοσιοποιηθεί. Τον περασμένο Απρίλιο, δύο εξέχοντες Βρετανοί βουλευτές συναντήθηκαν στο Λονδίνο με μια από τις μεγαλύτερες εταιρείες επενδύσεων εξόρυξης της Ουκρανίας για να συζητήσουν μια « αγγλο-ουκρανική συνεργασία στην εξόρυξη κρίσιμων ορυκτών » .
Ο Όμιλος BGV, ο οποίος έχει επενδύσει 100 εκατομμύρια δολάρια σε έργα εξόρυξης της Ουκρανίας, συναντήθηκε με τον Λόρδο Μάρτιν Κάλαναν, τότε υπουργό Ενέργειας, και τον Μπομπ Σίλι, τότε συντηρητικό βουλευτή στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων του Κοινοβουλίου.
Η εταιρεία αναζητά επενδυτές για τις δραστηριότητές της στον γραφίτη και το βηρύλλιο και δήλωσε σε δελτίο τύπου ότι « η Ουκρανία έχει όλα τα περιουσιακά στοιχεία για να γίνει ένας από τους κύριους προμηθευτές ορυκτών της Βρετανίας που είναι απαραίτητες για προηγμένες τεχνολογίες και τη μετάβαση στην πράσινη ενέργεια ».
« Ως Ευρωπαίος σύμμαχος της Ουκρανίας, το Ηνωμένο Βασίλειο θα μπορούσε να αξιοποιήσει την ισχυρή του θέση στο ΝΑΤΟ για να βοηθήσει στην ασφάλεια των τοποθεσιών εξόρυξης και των δικτύων logistics », γράφει ο Andriy Dovbenko , ιδρυτής του UK-Ukraine TechExchange.
«Τεράστιοι πόροι»
Ο Επιχειρηματικός Οδηγός Ουκρανίας της κυβέρνησης του ΗΒ σημειώνει ότι « η Ουκρανία διαθέτει τεράστιους πόρους » και « άφθονα αποθέματα σιδηρομεταλλεύματος, μαγγανίου, άνθρακα και τιτανίου ».
Η διασφάλιση της πρόσβασης σε σπάνια ορυκτά ήταν σίγουρα μια σημαντική προτεραιότητα στο Whitehall τα τελευταία τρία χρόνια.
Το Ηνωμένο Βασίλειο ανέπτυξε την πρώτη στρατηγική του για κρίσιμα ορυκτά το 2022 και την ενημέρωσε το επόμενο έτος. Προσδιορίζει 18 ορυκτά « υψηλής προτεραιότητας » για το Ηνωμένο Βασίλειο, συμπεριλαμβανομένων αρκετών στην Ουκρανία, όπως γραφίτης, λίθιο και σπάνια μέταλλα.
Η στρατηγική του Ηνωμένου Βασιλείου στοχεύει, μεταξύ άλλων, να « υποστηρίξει τις βρετανικές εταιρείες να προωθήσουν την εγκατάστασή τους στο εξωτερικό » μέσω αλυσίδων εφοδιασμού για αυτά τα ορυκτά και να « προωθεί το Λονδίνο ως την παγκόσμια πρωτεύουσα της υπεύθυνης χρηματοδότησης για τα σπάνια ορυκτά ».
Ως μέρος της στρατηγικής της για αυτά τα ορυκτά, η κυβέρνηση έχει δημιουργήσει μια ομάδα εργασίας, που ονομάζεται Task & Finish, για να αναλύσει τους κινδύνους για τη βρετανική βιομηχανία και αποτελείται από εκπροσώπους των BAE, Rio Tinto και ADS. Η ομάδα τονίζει ότι το τιτάνιο, τα σπάνια μέταλλα, το κοβάλτιο και το γάλλιο είναι μεταξύ των ορυκτών που θέτουν σε κίνδυνο τον εφοδιασμό του βρετανικού στρατιωτικού τομέα.
Το Ηνωμένο Βασίλειο ίδρυσε επίσης το Critical Mineral Intelligence Center και ίδρυσε μια επιτροπή εμπειρογνωμόνων για σπάνια ορυκτά για να συμβουλεύει την κυβέρνηση.
Μια έκθεση της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων για τα σπάνια μέταλλα που δημοσιεύθηκε τον Δεκέμβριο του 2023 κατέληξε στο συμπέρασμα ότι « το Ηνωμένο Βασίλειο δεν μπορεί να αντέξει οποιαδήποτε ευπάθεια σε τόσο στρατηγικά σημαντικούς τομείς εφοδιασμού ».
Σε μια αποκαλυπτική ένδειξη των ανησυχιών της κυβέρνησης, η τελευταία δήλωσε ότι « θα διασφαλίσει την ενσωμάτωση του θέματος των σπάνιων γαιών » στις συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου που διαπραγματεύεται με πολλές χώρες.
«Ρυθμιστικές δομές»
Η πρόσβαση σε ορυκτές πηγές στο εξωτερικό συχνά εξαρτάται από τη χαλάρωση των κυβερνητικών κανονισμών για τη διευκόλυνση συμφωνιών που ωφελούν ξένες εταιρείες.
Η δήλωση συνεργασίας 100 ετών δεσμεύει το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ουκρανία να " υποστηρίξουν την ανάπτυξη μιας ουκρανικής στρατηγικής για σπάνια ορυκτά και τη ρυθμιστική υποδομή που απαιτείται για τη μεγιστοποίηση των οφελών από τους φυσικούς πόρους της Ουκρανίας, μέσω της πιθανής σύστασης μιας κοινής ομάδας εργασίας ".
Ο κύριος στόχος της εταιρικής σχέσης είναι να " προωθήσει ένα πιο ευνοϊκό περιβάλλον για επενδύσεις του ιδιωτικού τομέα στη μετάβαση στην καθαρή ενέργεια " και " να προσελκύσει επενδύσεις από επιχειρήσεις του ΗΒ για την ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας ."
Γενικότερα, οι δύο εταίροι " θα συνεργαστούν για την τόνωση και τον εκσυγχρονισμό της ουκρανικής οικονομίας επιταχύνοντας τις μεταρρυθμίσεις που έχουν σχεδιαστεί για να προσελκύσουν ιδιωτική χρηματοδότηση " και " να ενισχύσουν την εμπιστοσύνη των επενδυτών ."
Όπως έδειξε πρόσφατα το Declassified , η βρετανική βοήθεια προς την Ουκρανία επικεντρώνεται στην υποστήριξη αυτών των μεταρρυθμίσεων υπέρ του ιδιωτικού τομέα και στην πίεση της κυβέρνησης του Κιέβου να ανοίξει την οικονομία της σε ξένους επενδυτές.
Έγγραφα του Υπουργείου Εξωτερικών που σχετίζονται με το εμβληματικό του σχέδιο βοήθειας ιδιωτικοποίησης για την Ουκρανία σημειώνουν ότι ο πόλεμος προσφέρει στην Ουκρανία " ευκαιρίες " να πραγματοποιήσει " κρίσιμες μεταρρυθμίσεις " .
Το Ηνωμένο Βασίλειο υποστηρίζει ένα έργο που ονομάζεται SOERA (Δραστηριότητα Μεταρρύθμισης Κρατικών Επιχειρήσεων στην Ουκρανία), που χρηματοδοτείται από την USAID, με δευτερεύοντα εταίρο το Βρετανικό Υπουργείο Εξωτερικών.
Η SOERA προσπαθεί να " προωθήσει την ιδιωτικοποίηση ορισμένων κρατικών επιχειρήσεων και να αναπτύξει ένα μοντέλο στρατηγικής διαχείρισης για τις κρατικές επιχειρήσεις που διατηρεί το κράτος ."
Τα βρετανικά έγγραφα δείχνουν ότι το πρόγραμμα έχει ήδη « θέσει τα θεμέλια » για την ιδιωτικοποίηση, βασικό στοιχείο της οποίας είναι η τροποποίηση της ουκρανικής νομοθεσίας.
" Η SOERA συνεργάστηκε μαζί με την ουκρανική κυβέρνηση και πρότεινε 25 νομοθετήματα, 13 από τα οποία εγκρίθηκαν και εφαρμόστηκαν ", αναφέρουν τα πιο πρόσφατα έγγραφα.
«Γεωστρατηγικοί ανταγωνισμοί»
Η εξωτερική πολιτική και οι πόλεμοι της Βρετανίας καθοδηγούνται σε μεγάλο βαθμό από το ενδιαφέρον του Γουάιτχολ να αρπάξει ξένους πόρους.
Η εισβολή του 2003 στο Ιράκ είχε κυρίως κίνητρο το πετρέλαιο, ενώ ο βάναυσος βρετανικός πόλεμος στη Μαλαισία τη δεκαετία του 1950 αφορούσε κυρίως το καουτσούκ. Η υποστήριξη της Βρετανίας στο απαρτχάιντ στη Νότια Αφρική δικαιολογείται μόνο από το ενδιαφέρον του Ηνωμένου Βασιλείου για πρόσβαση στους τεράστιους ορυκτούς πόρους της Νότιας Αφρικής.
Αλλά το κύριο μέλημα τώρα είναι η Κίνα, ο μεγαλύτερος παραγωγός 12 από τα 18 ορυκτά που θεωρούνται κρίσιμα από το Ηνωμένο Βασίλειο.
Η κύρια γεωπολιτική πρόβλεψη του Υπουργείου Άμυνας, « Παγκόσμιες Στρατηγικές Τάσεις », που δημοσιεύτηκε πέρυσι, αναφέρει ορυκτά 57 φορές, σημειώνοντας ότι « θα αποκτήσουν αυξανόμενη γεωπολιτική σημασία » και θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε « νέους γεωστρατηγικούς ανταγωνισμούς και εντάσεις » .
Η στρατηγική διεθνών πόρων του Whitehall και ο αγώνας του για τους πόρους της Ουκρανίας, θα διαμορφώσουν την εξωτερική πολιτική του Ηνωμένου Βασιλείου και θα συμβάλουν σε μελλοντικές διεθνείς συγκρούσεις.
Πηγή: Αποχαρακτηρισμένο Ηνωμένο Βασίλειο
Έρευνα-επιμέλεια Άγγελος-Ευάγγελος Γιαννόπουλος Γεωστρατηγικός αναλυτής και αρχισυντάκτης του Mytilenepress. Contact : survivroellas@gmail.com-6945294197. Πάγια προσωπική μου αρχή είναι ότι όλα τα έθνη έχουν το δικαίωμα να έχουν τις δικές τους πολιτικές-οικονομικές, θρησκευτικές και γεωπολιτικές πεποιθήσεις, με την προύπόθεση να μην τις επιβάλουν με πλάγιους τρόπους είτε δια της βίας σε λαούς και ανθρώπους που δεν συμφωνούν.
0 comments: