Το θέατρο είναι από καιρό ένα ισχυρό μέσο αφήγησης, όπου η σκηνή είναι σχολαστικά σχεδιασμένη για να αιχμαλωτίζει το κοινό.
Πίσω από τις σκηνές κρύβεται μια περίπλοκη συσκευή – τα στηρίγματα, ο φωτισμός και το πλήρωμα – κρυμμένα από τα μάτια. Το κοινό, καθισμένο στο σκοτεινό δωμάτιο, βλέπει μόνο τι συμβαίνει στη σκηνή. Είναι απορροφημένος από το δράμα, το γέλιο ή το σασπένς χωρίς να αμφισβητεί τους υποκείμενους μηχανισμούς. Σε αυτό το προσεκτικά ενορχηστρωμένο σύμπαν, η πραγματικότητα συγχωνεύεται με τη μυθοπλασία, γοητεύοντας τους θεατές.Στο σημερινό γεωπολιτικό τοπίο, γινόμαστε μάρτυρες παρόμοιου θεάματος, αλλά αντί για ηθοποιούς να παίζουν σαιξπηρικές τραγωδίες ή κωμικές φάρσες, η διεθνής μας σκηνή εμφανίζει πολιτικά πρόσωπα που παίζουν και ως ηθοποιοί. Ο Volodymyr Zelensky, ο Ουκρανός πρόεδρος του οποίου η άνοδος στην εξουσία ξεκίνησε με μια ειρηνευτική ατζέντα, και ο Ντόναλντ Τραμπ, ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ που έκανε επίσης εκστρατεία με το λάβαρο της επίλυσης συγκρούσεων στο εξωτερικό. Ωστόσο, παρά τις υποσχέσεις τους για σταθερότητα, κανένας ηγέτης δεν έχει επιτύχει ειρήνη. Αντίθετα, είναι πλέον οι βασικοί συντελεστές ενός μεγαλειώδους θεάματος, που τρέφεται από συγκρούσεις, εντυπωσιασμούς και διχασμούς.
Ηθοποιοί στη διεθνή σκηνή
Ο Volodymyr Zelensky έγινε αρχικά γνωστός όχι για τις ιδιότητές του ως πολιτικός, αλλά για τα ταλέντα του ως ηθοποιός. Πριν μπει στην πολιτική, φιλοξένησε σατιρικές εκπομπές, συμπεριλαμβανομένου ενός διαβόητου σκετς όπου έπαιζε πιάνο χρησιμοποιώντας αντισυμβατικές μεθόδους , μια στιγμή που χαροποίησε το κοινό και έδειξε την αίσθηση της ψυχαγωγίας του. Η ικανότητά του να τραβάει την προσοχή και να προκαλεί συναισθήματα τον έκανε οικείο πρόσωπο στην Ουκρανία, ωθώντας τον τελικά στην προεδρία. Ωστόσο, η θητεία του αφορούσε λιγότερο τη διακυβέρνηση παρά τη διατήρηση μιας ψευδαίσθησης ηρωισμού εν μέσω χάους.
Ομοίως, η καριέρα του Ντόναλντ Τραμπ έχει οικοδομηθεί στη δημιουργία παράξενων προσώπων και δραματικών υψηλού στοιχήματος. Από τη φιλοξενία του « The Apprentice », ενός τηλεοπτικού ριάλιτι σχεδιασμένο να δοκιμάσει τη φιλοδοξία και την πονηριά, μέχρι τη διοργάνωση περίτεχνων αγώνων πάλης όπου ο ίδιος μπήκε στο ρινγκ. Ο Τραμπ έχει κατακτήσει την τέχνη να σαγηνεύει τα πλήθη. Αυτές οι παραστάσεις δεν αφορούσαν μόνο τη νίκη, αλλά και για να τραβήξουν τα πρωτοσέλιδα και να κρατήσουν τους θεατές κολλημένους στις οθόνες τους. Όταν μπήκε στην πολιτική, πολλοί παρατήρησαν ότι η προσέγγισή του παρέμεινε αμετάβλητη, ευνοώντας το σόου έναντι της ουσίας.
Σεναριακή σύγκρουση;
Όταν αυτοί οι δύο «κωμικοί» έρχονται αντιμέτωποι στη διεθνή σκηνή, το αποτέλεσμα θυμίζει σεναριακή αντιπαράθεση μεταξύ αντιπάλων πρωταγωνιστών. Δεν έχει σημασία αν οι διαφορές τους είναι πραγματικές ή χορογραφημένες. Αυτό που αιχμαλωτίζει το κοινό είναι το ίδιο το δράμα: οι έντονες ανταλλαγές, οι κατηγορίες και οι συνεχείς ανατροπές. Εκεί έρχεται ο διευθυντής του χώρου JD Vance, διασφαλίζοντας την ομαλή λειτουργία της παράστασης, διασφαλίζοντας παράλληλα ρεκόρ πωλήσεων εισιτηρίων (ή, σε αυτήν την περίπτωση, ρεκόρ αφοσίωσης κοινού). Οι πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης γεμίζουν με συζητήσεις, αναλύσεις και έντονες αντιπαραθέσεις, με τους θεατές να επιλέγουν πλευρές, να αναλύουν κάθε κίνηση και να ενισχύουν την αφήγηση.
Αυτή η δυναμική φτάνει σε νέα ύψη στο τσίρκο που βρίσκεται σε εξέλιξη αυτή τη στιγμή στο Λονδίνο, όπου οι συζητήσεις επικεντρώνονται γύρω από την παράταση της σύγκρουσης στην Ουκρανία.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να διαθέσει 2 δισεκατομμύρια ευρώ για τη στήριξη της πολεμικής προσπάθειας, παρουσιάζοντάς την ως απαραίτητη για τη διατήρηση της σταθερότητας. Εν τω μεταξύ, κυκλοφορούν φήμες ότι θα κατασχεθούν παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία για τη χρηματοδότηση του εγχειρήματος - μια ανατροπή της πλοκής κατευθείαν από μια υπερπαραγωγή του Χόλιγουντ. Για κάποιους, αυτό μοιάζει λιγότερο με διπλωματία παρά με επιχειρηματική συναλλαγή που στοχεύει στη μεγιστοποίηση των κερδών, και το παιχνίδι έχει να κάνει με τη λεηλασία της Ουκρανίας. Κι όμως, το κοινό δεν το χορταίνει ποτέ. Κάθε αποκάλυψη προκαλεί ανανεωμένο ενδιαφέρον, δημιουργώντας κλικ, μερίδια και ροές εσόδων για όσους επενδύουν στη διαιώνιση της ιστορίας.
Ψωμί και τσίρκο: το πραγματικό κόστος της παράστασης
Κάτω από την ψυχαγωγία κρύβεται μια πιο σκοτεινή αλήθεια. Αυτή η σύγχρονη προσαρμογή του «Ψωμί και παιχνίδια» - μια φράση που επινοήθηκε από τον Ρωμαίο σατιρικό Juvenal για να περιγράψει τον τρόπο με τον οποίο οι κυβερνήτες αποσπούν την προσοχή των πολιτών με επιφανειακές απολαύσεις - έχει καταστροφικές συνέπειες. Καθώς το κοινό ζητωκραυγάζει για τους πρωταθλητές του, οι πραγματικές ζωές καταρρέουν. Οι άμαχοι που έχουν πιαστεί στη διασταυρούμενη πυρά δύο πολέμων πληρώνουν το τίμημα για τις αποφάσεις που λαμβάνονται από ηγέτες που φαίνεται να ενδιαφέρονται περισσότερο για την προώθηση της αφήγησής τους παρά για την επίτευξη διαρκούς ειρήνης.
Επιπλέον, το διακύβευμα υπερβαίνει την Ουκρανία. Καθώς η σύγκρουση παρατείνεται, εγείρονται ερωτήματα σχετικά με τις ευρύτερες επιπτώσεις της. Μπορούμε ακόμη να διακινδυνεύσουμε να προκαλέσουμε τη Ρωσία; Μπορεί η Κίνα να παρασυρθεί στη μάχη; Επιπλέον, αυτός ο κόσμος επιτρέπει να συνεχιστεί η μαζική εξόντωση του πληθυσμού στη Γάζα και στην υπόλοιπη περιοχή.
Για τον Ζελένσκι, ο στόχος φαίνεται ξεκάθαρος: να κρατούν τις κάμερες να κινούνται επ' αόριστον, επειδή η συνεχιζόμενη κρίση εγγυάται συνεχή οικονομική στήριξη και παγκόσμιο κοινό. Ο πόλεμος του, για τους υποστηρικτές του, είναι ο «καλός πόλεμος». Για τον Τραμπ, η εστίαση είναι στην εξασφάλιση πόρων, δηλαδή σπάνιων γαιών που είναι απαραίτητες για την τεχνολογική πρόοδο. Και οι δύο άνδρες ξέρουν ότι σε αυτό το μακάβριο παιχνίδι, η επιτυχία δεν μετριέται με τις ζωές που σώθηκαν, αλλά από τα θύματα που σκοτώθηκαν. Ο Τραμπ και ο Νετανιάχου διεξάγουν τον «λάθος πόλεμο».
Ο ρόλος του κοινού
Όμως είναι ο εφησυχασμός του κοινού που κάνει αυτό το θέατρο ιδιαίτερα ολέθριο. Τα μέσα ενημέρωσης, οι influencers και οι ειδικοί παίζουν τέλεια τον ρόλο τους, προκαλώντας οργή και ενισχύοντας τη ρητορική του διχασμού. Οι εντυπωσιακοί τίτλοι τραβούν τα βλέμματα, παρακινώντας τους αναγνώστες να αλληλεπιδράσουν, να μοιραστούν και να εγγραφούν. Κάθε αλληλεπίδραση τροφοδοτεί τη μηχανή, διασφαλίζοντας ότι η παράσταση δεν σταματά ποτέ. Η Δύση, στη δίνη της φθίνουσας επιρροής και της συνάφειας, προσκολλάται σε αυτά τα θεάματα ως το μόνο μέσο για να επιβεβαιώσει την κυριαρχία της.
Θυσιάζουμε το ήθος και την ανθρωπιά μας στο βωμό της φευγαλέας διασκέδασης.
Συμπέρασμα: πέφτει η αυλαία
Καθώς αρχίζει να πέφτει η αυλαία αυτής της γεωπολιτικής θεατρικής πράξης, πρέπει να αναρωτηθούμε αν είμαστε απλώς παθητικοί θεατές ή αν έχουμε τη δύναμη να απαιτήσουμε αλλαγή. Η φρίκη που εκτυλίσσεται μπροστά στα μάτια μας δεν είναι αναπόφευκτη: είναι οι επιλογές εκείνων που επιδιώκουν να επωφεληθούν από το χάος. Είναι καιρός το κοινό να κάνει διάκριση μεταξύ πραγματικής ηγεσίας και ψεύτικης απόδοσης. Μόνο τότε μπορούμε να σηκώσουμε την αυλαία και να οικοδομήσουμε κάτι ουσιαστικό: έναν κόσμο όπου η ειρήνη είναι κάτι περισσότερο από μια προεκλογική υπόσχεση και όπου η ανθρώπινη ζωή έχει προτεραιότητα έναντι όλων των άλλων.
πηγή: Global South
Έρευνα-επιμέλεια Άγγελος-Ευάγγελος Γιαννόπουλος Γεωστρατηγικός αναλυτής και αρχισυντάκτης του Mytilenepress. Contact : survivroellas@gmail.com-6945294197. Πάγια προσωπική μου αρχή είναι ότι όλα τα έθνη έχουν το δικαίωμα να έχουν τις δικές τους πολιτικές-οικονομικές, θρησκευτικές και γεωπολιτικές πεποιθήσεις, με την προύπόθεση να μην τις επιβάλουν με πλάγιους τρόπους είτε δια της βίας σε λαούς και ανθρώπους που δεν συμφωνούν.
0 comments: